واکاوی مزاج خانه‌های تاریخی بوشهر با تاکید بر تاثیرات محیط بر مزاج فضا

در معماری خانه‌های تاریخی، محیط، علاوه بر تاثیرات مستقیم بر چگونگی انتخاب راهکارهای اقلیمی موثر، مزاج فضاهای محل زندگی را نیز تحت تاثیر قرار داده است. پژوهش حاضر در راستای شناخت محیط خانه‌های تاریخی بوشهر و چگونگی تاثیرات آن بر مزاج فضاست. این تحقیق با هدف یافتن عواملی در معماری خانه های تاریخی بوشهر که ناشی از تاثیرات محیط بر مزاج آن از طریق شناخت خصوصیات مزاجی هر فضا با مطالعه میزان حضور شاخصه های چهارگانه محیط به‌عنوان نماینده چهار مزاج اصلی بر فضاهای خانه انجام شده است. در مسیر تحقیق شاخصه های چهارگانه محیط یعنی عناصر چهارگانه آب (رطوبت زمین و شرجی)، باد (جریان هوا)، خاک (ساختمایه و ارتباط با زمین) و آتش (آفتاب)، هر یک به‌عنوان نماینده ای از مزاج های اصلی، در نظر گرفته‌شده‌اند. چگونگی تاثیرات محیط بر مزاج فضا و اثر آن بر معماری خانه های تاریخی بوشهر به‌عنوان پرسش اصلی و نحوه تاثیرات هر یک از شاخصه های چهارگانه محیط بر مزاج فضا به‌عنوان سوالات مبنایی جهت رسیدن به نتایج تحقیق است. در مسیر تحقیق 16 خانه در بافت تاریخی بوشهر به‌عنوان جامعه آماری جهت واکاوی شاخصه های مزاجی آن ازنظر چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن از عناصر چهارگانه در نظر گرفته‌ شده است. انتخاب نمونه‌ها برحسب پراکندگی آن‌ها در سطح چهار محله تاریخی بوشهر، متراژ متفاوت آن‌ها، تعداد طبقات گوناگون و فاصله هرکدام تا دریا انجام شده است. روش تحقیق این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از منظر روش در مطالعات پیشینه تحقیق، توصیفی-تحلیلی می‌باشد. گردآوری داده‌های تحقیق به‌صورت میدانی در حوزه شناخت خانه‌های سنتی بوشهر و کتابخانه‌ای می‌باشد. تجزیه تحلیل جهت رسیدن به نتایج تحقیق به روش کمی و کیفی انجام گرفت. تحلیل داده ها، جهت واکاوی خانه های بافت تاریخی بوشهر در دو شیوه کل نگر (قیاسی) و تحلیل جزئیات در جهت رسیدن به یک نتیجه کل (استنتاجی) در نظر گرفته شد. مهم‌ترین نتیجه این پژوهش وجود تنوع در مزاج فضاهای خانه، در بافت تاریخی بوشهر است، به‌طوری‌که هر یک از فضاها متناسب و مناسب با چگونگی سکونت و فعالیت ساکنان در آن شکل گرفته است و افراد با مزاج های متنوع می توانند بر اساس نیاز جسمی و روانی خود در فضاهای خانه سکونت کنند. معماری خانه در بافت سنتی بوشهر در تعامل با محیط و انسان در عین تنوع یک کلیت را شکل داده است.

analysis of the temperament of bushehr historical houses with emphasis on the effects of the environment on the temperament of the space

in the architecture of historical houses, the environment, in addition to direct effects on how to choose effective climate solutions, has also influenced the temperament of living spaces. the current research aims to know the environment of bushehr’s historical houses and how it affects the temperament of the space.this research has been done with the aim of finding factors in the architecture of historical houses in bushehr due to the effects of the environment on its mood through knowing the temperament characteristics of each space by studying the presence of the four characteristics of the environment as representatives of the four main moods on the spaces of the house. in researching the four characteristics of the environment, i.e. the four elements of water (earth moisture), wind (air flow), soil (building and connection with the earth) and fire (sun), each as a representative of the temperaments. main, have been considered. how the environment affects the temperament of the space and its effect on the architecture of the historical houses of bushehr as the main question, and how each of the four indicators of the environment affects the temperament of the space as basic questions are considered. 16 houses in the historical context of bushehr have been considered as a statistical population to analyze its temperamental characteristics in terms of how they are affected by the four elements.the samples were selected according to their distribution in the four historical neighborhoods of bushehr, their different sizes, the number of different floors and the distance of each to the sea. the research is descriptive-analytical in terms of method and practical in terms of purpose and data collection is done in library and field study. the analysis was done in quantitative and qualitative method. data analysis was considered to analyze the houses of the historical context of bushehr in two ways: holistic (comprehensive) and detailed analysis in order to reach a general (inferential) result. the most important result of this research is the existence of diversity in the temperament of the house spaces in the historical context of bushehr, so that each of the spaces has been formed according to the way of living and activities of the residents in it, and people with different temperaments can live based on their physical and mental needs.the architecture of the house in the traditional context of bushehr has formed a whole in the interaction with the environment and people while being diverse.