ارزیابی نقش چیدمان فضا بر تجربه‌های بصری ادراکی از محیط (نمونه موردی: خانه های دوره قاجار شهر رشت)

خانه به‌عنوان اصلی ترین مکان زندگی انسان معاصر، می بایست به نیازها، باورها و ارزش‌های ساکنان آن پاسخ دهند. ساختار فضایی بر رفتار و کیفیت‌های بصری تجربه‌شده انسان تاثیر می گذارد. موضوع مقاله بررسی و تحلیل ارتباط بین مولفه‌های چیدمان فضایی خانه‌های سنتی بافت شهر رشت و کیفیت بصری تجربه‌شده توسط کاربران فضا در این خانه‌ها هست. در راستای دستیابی به این هدف، عوامل و مولفه‌های ساختارهای فضایی موثر بر تجربه‌های کسب‌شده از فضا با توجه به پیشینه فضا به‌دست‌آمده این خانه‌ها در نرم‌افزار depthmap با تکیه‌بر شاخص‌های زاویه راندگی ایزوویست، اتصال دید و میانگین عمق دید، موردسنجش قرارگرفته، سپس برای اعتبار سنجی و روایی تحلیل انجام‌شده در این نرم‌افزار،کیفیت‌های بصری از طریق پیمایش میدانی و جمع‌آوری داده‌ها با پرسشنامه مورد ارزیابی قرارگرفته است. اندازه گیری میزان همبستگی تجربه‌های بصری مرتبط با هر شاخص (طبق پیشینه پژوهش)، بر اساس طیف پنج امتیازی لیکرت و به کمک نرم‌افزار spss با کمک ضریب همبستگی پیرسون سنجیده شده است. یافته‌های تحقیق ارتباط معنادار بین کیفیت‌های بصری مربوط به هر شاخص ایزوویست طبق پیشینه پژوهش را باکیفیت‌های بصری تجربه‌شده در محیط از طریق پیمایش میدانی را نشان می دهد. نتایج این تحقیق ارتباط و همبستگی بین شاخص های کمی نرم‌افزار دپث مپ و شاخص‌های کیفی به‌دست‌آمده از تجربه‌های بصری درک شده از فضا را تایید می کند. این نتایج می تواند به‌صورت بالقوه در سنجش هم‌زمان شاخص‌های چیدمان فضایی و تجربه بصری دریافتی در فضاهای مسکونی موثر باشد.

evaluating the role of space syntax on visual and perceptual experiences of the environment (case study: qajar period houses in rasht)

home, as the main place of contemporary human life, should respond to the needs, beliefs and values of its residents. spatial structure affects the behavior and visual qualities experienced by humans. the topic of the article is to investigate and analyze the relationship between the components of the spatial syntax of traditional houses in the city of rasht and the visual quality experienced by the users of the space in these houses. in order to achieve this goal, the factors and components of the spatial structures affecting the experiences gained from space according to the space background of these houses were obtained in the depthmap software, relying on the indicators of isovist drift angle, visual connection and mean depth. visibility has been measured, then for validation and validity of the analysis done in this software, visual qualities have been evaluated through field survey and data collection with questionnaire. the measurement of the correlation of visual experiences related to each index (according to the background of the research) is based on a five-point likert scale and was measured with the help of spss software with the help of pearson’s correlation coefficient. the findings of the research show a significant relationship between the visual qualities related to each isovist index according to the background of the research with the visual qualities experienced in the environment through field survey. the results of this research confirm the relationship and correlation between the quantitative indicators of the depth map software and the qualitative indicators obtained from the visual experiences perceived from the space. these results can potentially be used in the simultaneous measurement of spatial arrangement indicators. the visual experience received in residential spaces is effective.