بازآفرینی پایدار بافت ناکارآمد در چارچوب برنامه‌ریزی مشکل سو با استفاده از فرایند ‏مشکل‌گشایی خلاق (نمونه موردی: بافت فرسوده محله خلجا)‏

پیچیدگی سیستم شهرها، موجب افزایش پیچیدگی مشکلات و راه حل های برون رفت از آن شده است. بافت های فرسوده ی شهری به‌عنوان یکی از معضلات و مشکلات شهرهای کنونی همواره موردتوجه برنامه ریزان و شهرسازان بوده اند و با رویکردهای مختلفی ازجمله بازآفرینی شهری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و طرح هایی نیز با همین رویکرد ارائه شده است. آنچه تاکنون در این طرح ها مورد غفلت بوده است، کمبود توجه به ریشه یابی مشکلات به شیوه ای خلاقانه و واقعیت یابی مشکلات بافت در راستای ارائه راه حل های اجرایی برای برون‌رفت از مشکلات می باشد. بر این اساس این مطالعه، با نگاه به برنامه ریزی مشکل سو و فرایند مشکل گشایی خلاقانه، محله خلجا را به‌عنوان یکی از محلات فرسوده بافت مرکزی شهری اصفهان به دلیل وجود مشکلاتی از قبیل نبود فضای سبز و تفریحی، ایمن نبودن و آلودگی هوا، وجود تعداد زیادی زمین بایر، عبوری شدن محورهای عمومی و طباطبایی و ... مورد بررسی و تحلیل قرار داده است تا پس از واقعیت یابی و انگاره یابی در محدوده مورد مطالعه، راه حل ها و سیاست های بازآفرینی برای توسعه بافت محله ارائه گردد. در این راستا مقاله حاضر به طراحی چارچوبی مشکل گشا جهت حل معضل بافت های فرسوده محله خلجا پرداخته است. نحوه مشکل یابی و تحلیل مشکل بافت فرسوده با استفاده از روش استخوان ماهی و تکنیک پرسش شش‌کلمه‌ای انجام شده است. نتایج حاصل از مقاله نشان می دهد محله خلجا با مشکلات کیفیت کم کالبدی توده و فضا، کم‌توجهی برای ایجاد سرمایه‌گذاری، مهاجرت افراد بومی، ترافیک و عبوری شدن خیابان‌های محلی، وجود اراضی بایر و بلااستفاده، نبود دفتر تسهیلگری و اختلاط نامناسب کاربری‌ها روبرو است. بر این اساس پیشنهاد می شود با استفاده از پتانسیل‌های موجود در محله مانند مادی و همچنین اراضی مخروبه به آرام‌سازی ترافیک، ایجاد کاربری‌های جدید و ارائه تسهیلات ویژه برای فعالیت افراد بومی کمک شود، همچنین حس تعلق‌خاطر ساکنان با استفاده از سیاست های مختلف تقویت گردد.

sustainable regeneration of deteriorated urban area in framework of problem planning by using creative problem solving process (case study: deteriorated texture of khalaja neighborhood)

the complexity of the city system has increased the complexity of the problems and the solutions to overcome them. as one of the problems of today’s cities, deteriorated urban textures have always been the focus of planners and urban planners, and they have been examined and analyzed with different approaches, including urban regeneration, and plans have been presented with the same approach. what has been neglected so far is the lack of attention to finding the roots of problems in a creative way and the reality of the problems of the context in order to provide practical solutions. based on this, this study, looking at the problem planning and the creative problem-solving process, identified khalaja neighborhood as one of the deteriorated neighborhoods in the central urban fabric of isfahan.due to the problems such as lack of green and recreational spaces, unsafety and air pollution, a large number of barren lands, etc. after realizing and conceptualizing processes, this neighborhood has been analyzed to find solutions and regeneration policies for development. in this regard, this article has designed a problem-solving framework to solve the problem of deteriorated texture of khalaja neighborhood. the method of problem finding and analysis has been done by using the fishbone method and the six-word question technique. the results show that khalaja neighborhood has problems of low physical quality of mass and space, lack of attention to investment, immigration of local inhabitants, traffic of local streets, unused lands, lack of facilitation office and inappropriate mixing of uses. based on this, it is suggested to use the potentials in the neighborhood such as madi, as well as barren lands, to calm traffic, create new landuses and special services for strengthen the sense of belonging of the residents