برنامه ریزی بر پایه ی سناریو و کاربرد آن در بازآفرینی شهری پایدار‏(مورد پژوهی: بافت‌ فرسوده شهری درگهان جزیره قشم)‏ ‏ ‏

جهان امروز، پیچیده و غیرقابل‌اعتماد است و انتظار می‌رود جهان فردا، بسیار پیچیده تر و غیرقابل‌اعتمادتر باشد. در چنین شرایطی، شناخت و درک ماهیت شهرها، مشکل تر از آن است که گمان می‌رود. گستره و ژرفای این چالش، هرروزه به‌واسطه وجود آمیزه ای شگفت از ابهام، پیچیدگی، ناپیوستگی، عدم قطعیت و سونامی های تغییر که شهر و جهان کنونی را احاطه نموده است، فزونی می یابد. این تغییرات عموماً در بازه زمانی کوتاهی پدید آمده و گسستی سترگ، میان زمان لازم و زمان در دسترس برای سازگاری با این تغییرات، ایجاد می کنند. در این پژوهش، تلاش شده به کمک دانش آینده پژوهی و یکی از مهم‌ترین ابزارهای آن یعنی برنامه ریزی بر پایه ی سناریو، به نحوی عمیق تر با عدم قطعیت ها و شرایط پیچیده و متغیر در بازآفرینی بافت فرسوده شهر درگهان که به‌نوعی مرکز تجارت منطقه ای جنوب کشور محسوب گردیده، مواجه شده و ضمن تدقیق عوامل کلیدی و نیروهای پیشران تغییرات، با گذار از انکشاف آینده قطعی به ترسیم آینده های بدیل، سناریوی مرجح را تعیین و از پی آن، چارچوب بازآفرینی و برنامه ریزی در بافت فرسوده این شهر تبیین شود. بر این مبنا، با توجه به سناریوی مطلوب حاصل از فرایند، رویکرد بهینه بازآفرینی فرهنگی اقتصادی برای این بافت پیشنهادشده که با پرهیز از سطحی نگری و بی توجهی به لایه های پنهان اجتماعی اقتصادی، ضمن برخورد با ابعاد مختلف ناپایداری، چرخه افت و زوال را معکوس نموده و فرصتی جدید برای توسعه و تحقق چشم اندازی مشترک فراهم گردد. بدین‌جهت این پژوهش به لحاظ هدف و ماهیت، کاربردی و به لحاظ روش، مورد پژوهی مبتنی بر برنامه ریزی سناریومحور و تحلیل متوازن اثر متقابل (cib) با بهره گیری از نرم افزار سناریو ویزارد می باشد. همچنین برای جمع آوری داده ها از مطالعات اسنادی، برداشت های میدانی، مصاحبات اکتشافی و پنل متخصصان استفاده‌شده است.

scenari- based planning and its application in sustainable urban regeneration (case study: deteriorated urban context of dargahan, qeshm island)

today’s world is complicated and unreliable, and tomorrow’s world is expected to be much more complex and unreliable. in such a situation, understanding the nature of cities is more complicated than is thought. the scope and depth of this challenge increase every day due to a wonderful mixture of ambiguity, complexity, uncertainty, and tsunamis of change surrounding the city and the current world. generally, these changes have emerged in a short period of time and create a deep gap between the time required and the available time to adapt to these changes. in this research, with the help of scenario planning, an attempt has been made to face complex and changing conditions in the regeneration of the deteriorated context of dargahan city which is in a way the regional trade center of the south of the country. by verifying the key factors and driving forces of the changes, with the transition from the prediction of the definite future to the drawing of alternative futures, the preferred scenario was determined. based on that, the framework of regeneration and planning in the run-down context of dargahan is explained. according to the optimal scenario resulting from the process, an optimal cultural-economic regeneration approach has been proposed for this context. avoiding superficiality and ignoring the hidden socio-economic layers, while dealing with different dimensions of instability, reverses the cycle of decline and providing a new opportunity to develop and realize a common vision. therefore, this research is practical in terms of essence, and in terms of method, it is a case study based on scenario-oriented planning and cross-impact balance analysis (cib) and using scenario wizard software. documentary studies, field observations, exploratory interviews, and expert panels have also been used to collect data.