سلامت محیط‌ زیست شهری: از ساختار فضایی شهر تا مشارکت شهروندی (نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران)

دست‌یابی به محیط‌زیست سالم شهری یکی از اهداف توسعه پایدار شهری است. سلامت محیط‌زیست شهری تحت تاثیر شرایط و ساختار فضایی شهر بوده و از طرف دیگر عامل انسانی به‌عنوان محیط اجتماعی در ایجاد و تغییر سلامت محیط‌زیست شهری نقش به سزایی دارد، بنابراین جهت ارتقاء سلامت محیط‌زیست شهری، تحلیل و تبیین ارتباط بین محیط انسان‌ساخت و محیط اجتماعی ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین ساختار فضایی منطقه یک شهرداری تهران با مشارکت شهروندی در ارتقاء سلامت محیط‌زیست محلات شهری می پردازد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و متغیرهای اصلی این پژوهش شرایط اجتماعی، وضعیت اقتصادی، شرایط کالبدی - فیزیکی و مشارکت شهروندی است. ابزارهای جمع‌آوری داده ها به‌صورت پرسشنامه و استفاده از داده های ثانویه از مراکز آماری است که با استفاده از نرم‌افزار spss و gis مورد تحلیل قرارگرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین ساختار فضایی سالم شهری و مشارکت شهروندی در ارتقاء سلامت محیط‌زیست شهری همبستگی وجود دارد، و الگوهای فضایی محیط‌زیست سالم با الگوی مشارکت شهروندی در ارتقاء سلامت محیط‌زیست شهری منطبق است.

urban environmental health: from urban spatial structure to citizen participation (case study: tehran municipality district 1)

achieving a healthy urban environment is one of the goals of sustainable urban development. urban environmental health is influenced by the condition and spatial structure. in addition, the human factor as the social environment issue plays a significant role in creating and changing the urban environmental health. therefore, to promote urban environmental health, relationship analysis between manmade and social environments is necessary. the present study investigates the relationship between the urban spatial structures of tehran municipality, district 1, and citizen participation in promoting the environmental health of neighborhoods. the research method is descriptive-analytic and the main variables are social, economic and physical-structural conditions and citizenship participation. the data was collected by using a questionnaire and statistical documents. for data analyzing spss and gis software were applied. the results show a correlation between urban healthy spatial structures and citizenship participation to enhance urban environmental health. moreover, the patterns of healthy environment conform to citizen participation patterns in promoting urban environmental health.