برآورد میزان کارایی انرژی و عوامل موثر بر آن در تولید گندم دیم شهرستان اهر: کاربرد رهیافت مرزی تصادفی

مصرف انرژی به صورت‌های مستقیم و غیرمستقیم در بخش کشاورزی جهت رفع نیازهای غذایی جمعیت در حال رشد افزایش یافته است. با عنایت به کمیابی منابع تولید منجمله انرژی مطالعه حاضر با هدف اندازه‌گیری کارایی فنی مزارع گندم دیم و عوامل موثر بر آن صورت گرفته است. برای این منظور داده‌های لازم از 217 کشاورز گندمکار شهرستان اهر جمع‌آوری گردید و مقادیر نهاده‌ها و ستاده (گندم) به هم‌ارز انرژی تبدیل شدند. جهت نیل به هدف تحقیق از رهیافت تحلیل مرزی تصادفی یعنی برآورد تابع تولید ترانسلوگ و نیز تابع عدم‌کارایی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که انرژی عوامل تولید نیروی کار، سموم و ماشین‌آلات تاثیر معنی داری بر انرژی خروجی محصول گندم دارند. ضمن اینکه عواملی نظیر فاصله مزارع تا روستا، شیب اراضی، تعداد قطعات گندم دیم و سطح زیرکشت گندم بر عدم‌کارایی بهره‌گیری کارا از انرژی اثرگذار می‌باشند. میانگین کارایی انرژی تولید کنندگان گندم 51 درصد گزارش گردید. بدین ترتیب درصورت بهره‌گیری کارا از انرژی نهاده‌ها و مدیریت اصولی عملیات زراعی می‌توان سطح محصول انرژی خروجی آن را 49 درصد افزایش داد. نظر به وجود بستر مناسب برای بهبود کارایی با افزایش آگاهی‌های تولیدکنندگان، برگزاری کلاس‌های آموزشی ترویجی و بهره‌گیری از تکنولوزیهای نوین توصیه می‌گردد.

estimation of energy efficiency and its effective factors in rainfed wheat production in ahar county:application of the stochastic frontier approach

the use of energy has increased directly and indirectly in the agriculture sector to respond the needs of the increasing population. due to the constraint of inputs including energy, this study aimed to measure the technical efficiency of rainfed wheat farms and its effective factors. for this purpose, the required data collected from 217 farmers in ahar county and inputs and output (wheat) quantities converted to energy equivalents. to achieve the objective, stochastic frontier analysis (translog production function) and inefficiency function estimation were used. the results showed the energy factors of labor, pesticides and machinery have a significant effect on output energy of wheat. meanwhile, the factors such as distance from farms to rural, agriculture land slope, number of rainfed wheat farms and the cultivated land of wheat are affective on inefficiency use of energy. the mean of energy efficiency of wheat producers was 51%. thus, the output energy can increase about 49% if efficient use of input energy. therefore, increasing the efficiency with improving knowledge of farmers, participation in extension courses and using new technologies is recommended.