تبیین مدل کیفی پایه برای تاب آوری فضائی در معماری فضاهای کاری با محدودیت بالا (اتاق تمیز صنعتی)با رویکرد انسان محور

مطالعات پیشین، ارتباط بین آسایش، سلامت و بهره وری را در فضاهای کار معمولی اثبات کرده اند. در فضاهای کاری خاص، مانند اتاق تمیز صنعتی، قابلیت تحمل برای کارکنان سخت تر می شود، زیرا استاندارد های سختگیرانه باعث محدود شدن دسترسی، تردد و محدودیت های شدید تعاملاتی و بصری، می شوند. هدف این پژوهش، یافتن راهی برای جبران این قبیل، کاستی ها در فضاهای یاد شده است. پژوهش حاضر از منظر هدف، اکتشافی و به لحاظ استفاده، کاربردی است و از نظر فنون گردآوری داده ها، کیفی. ابتدا مطالعات اسنادی در حوزه مفاهیم محوری، کیفیت فضا، ابعاد تاب آوری و مبانی نظری موضوع انجام شد، تا مولفه های موثر بر فضا و اهداف کیفی آن استخراج گردد. سپس، جهت گردآوری داده های میدانی، مصاحبه های عمیق با خبرگان حوزه های مربوطه، روش گروه متمرکز به کار گرفته شد. بر این اساس، آسایش بصری و آسایش صوتی، به ترتیب بالاترین تاثیر را در سازگاری محیطی جهت تامین مطلوبیت فضایی دارند؛ سازگاری ارگونومی و سازگاری حسی – عاطفی، در این خصوص با تاثیر متوسط و در اولویت پایین تر، ارزیابی شدند. نتیجه این که تامین آسایش بصری و صوتی، در شکل دهی به مدل کیفی مطلوبیت فضا های خاص مانند اتاق تمیز صنعتی پیشتاز هستند. نتایج حاصل از پژوهش به شکل یک الگوی جامع تحت عنوان مدل یکپارچه انسان محور در تعامل بین تاب آوری فضای معماری و عوامل مطلوبیت فضا شکل گرفت. با توجه به یافته های میدانی و گزاره های محتوایی استخراج شده، آسایش بصری دارای بیشترین میزان تاثیر گذاری بر میزان تاب آوری فضایی می باشد. نتایج پژوهش، در مقایسه با تحقیقات پیشین، نشان می دهد که در واقع، عامل کامیابی شدیداً متاثر از عامل آسایش بصری است. پژوهش، در نهایت، یک مدل چندوجهی برای تاب آوری فضایی در معماری فضاهای کاری با محدودیت بالا را پیشنهاد می کند.

explanation of the basic qualitative model for spatial resilience in the architecture of high-constraint work spaces with a human-centered approach

previous studies have proven the relationship between comfort, health and productivity in typical work spaces. in certain workspaces, such as industrial cleanrooms, resilience becomes more difficult for employees, as strict standards restrict access, movement, and severe interactive and visual limitations. the aim of this research is to find a way to compensate for such shortcomings in the mentioned spaces. the current research is exploratory in terms of purpose and practical in terms of use, and qualitative in terms of data collection techniques. first, documentary studies were conducted in the field of key concepts, quality of space, dimensions of resilience and theoretical foundations of the subject, in order to extract the components affecting the space and its qualitative goals. then, in order to collect field data, in-depth interviews with experts in the relevant fields, the focus group method was used. based on this, visual comfort and sound comfort respectively have the highest impact in environmental compatibility to provide spatial desirability; ergonomic compatibility and sensory-emotional compatibility were evaluated with moderate impact and lower priority in this regard. the result is that the provision of visual and acoustic comfort is the leader in shaping the qualitative model of the desirability of special spaces such as industrial clean rooms. the results of the research were conducted to the form of a comprehensive model as integrated human-centered model in the interaction between the resilience of the architectural space and the factors of the desirability of the space. according to the field findings and extracted content propositions, visual comfort has the greatest impact on spatial resilience. the results of the research, compared to previous researches, show that, the factor “success” is strongly influenced by the factor “visual comfort”. finally, the research proposes a multifaceted model for spatial resilience in the architecture of high-constraint work-spaces.