بررسی عوامل موثر بر مصرف انرژی و انتشار آلودگی: مطالعه موردی ایران

مقدمه: با توجه به این ‌که ایران در رده، ده کشور با بیش ترین انتشار گاز دی ‌اکسیدکربن است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت می ‌یابد. هدف کشورها، رشد اقتصادی بالا همراه با انتشار آلودگی کم است. تخریب محیط ‌زیست و تغییر اقلیم و آب و هوا از مشکلات همه کشورها است. عده‌ای بر این باورند که رشد اقتصادی منجر به تخریب محیط‌ زیست می‌ شود و عده‌ ای دیگر این نظریه را نمی ‌پذیرند. توسعه پایدار به این معنی است که نسل امروز باید نیازهای خود را بدون به خطر انداختن نسل بعدی، فراهم سازد. امروزه کشورها برای رسیدن به توسعه پایدار می ‌کوشند که علاوه بر رشد اقتصادی، تخریب محیط ‌زیست را به حداقل برسانند. برای رسیدن به این هدف، معاهده‌ های بین‌ المللی بین کشورهای جهان منعقد شده است. یکی از بحث‌ های طولانی بین اقتصاددانان مصرف انرژی است. از یک سو به دلیل رشد اقتصادی و تولید کالاها، مصرف انرژی مورد نیاز است و از سوی دیگر آلودگی ناشی از مصرف این انرژی به آلودگی محیط ‌زیست و نغییر اقلیم در کشورها دامن می‌ زند. کشور ایران به دلیل این که یک کشور فروشنده نفت و گاز طبیعی است، پس کشوری است که در زمینه انرژی فسیلی دارای مزیت نسبی است. با توجه به این‌که کشور ایران در مصرف انرژی دارای مزیت نسبی است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت می‌ یابد. مصرف انرژی می‌ تواند به انتشار بیش تر آلودگی بیانجامد.مواد و روش‌ها: این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر مصرف انرژی و انتشار آلودگی در ایران با استفاده از روش مارکوف سوییچینگ، حداقل مربعات معمولی کاملاً تعدیل شده و حداقل مربعات معمولی پویا و روش یوهانسن، برای دوره زمانی 2021 1994 میلادی می ‌پردازد. در اکثر مطالعات انجام گرفته در زمینه ارتباط مصرف انرژی با متغیرهای عمده کلان اقتصادی، به تاثیر عوامل موثر بر مصرف انرژی به ‌ویژه عوامل موثر بر مصرف انرژی و انتشار آلودگی در ایران توجه نشده است.نتایج: مطابق نتایج این پژوهش با روش سری زمانی پویا، منحنی کوزنتس تایید شد و به این معنی است که رشد اقتصادی در ابتدا منجر به آلودگی می ‌شود ولی در ادامه سبب کاهش آلودگی می ‌شود. مصرف انرژی بر انتشار گاز کربنیک اثر مثبت و معنی ‌داری داشته است. مطابق نتایج پژوهش، تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر مثبت و معناداری بر انتشار گاز کربنیک دارد. آزادسازی تجارت بر مصرف انرژی، از اثر آن بر محیط زیست تاثیر می ‌پذیرد. محیط زیست از سه کانال اثر مقیاس، اثر ترکیب و اثر تکنیک می ‌تواند تحت تاثیر آزادسازی تجاری قرار بگیرد. اثر مقیاس، تغییر در رشد اقتصادی است و اثر ترکیب، تغییر در ساختار اقتصاد و اثر تکنیک، تغییر در روش و فن آوری به کار گرفته شده در تولید است. مطابق نتایج، تجارت اثر منفی و معناداری بر انتشار گاز کربنیک دارد.  آزمون lr  نشان داد که مدل غیرخطی است و از روش مارکف سوییچینگ برای برآورد مدل بهره گرفته شد.بحث: مسائل مربوط به محیط زیست از مهم‌ترین دغدغه کشورها است و ایجاد محیط زیست پاک از اهداف مهم کشورها است.  مطابق نتایج پژوهش، با استفاده از روش مارکف سوییچینگ ms arma(3,1,0) رابطه مثبت و معنی‌ داری تجارت، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی با یک وقفه بر مصرف انرژی وجود دارد. به‌ دلیل اثر ترکیب ایران در صنایع انرژی بر، مزیت نسبی یافته است و تجارت بر مصرف انرژی اثر مثبت و معنی ‌داری دارد.

investigating factors affecting energy consumption and pollution emission: a case study of iran

introduction: iran is one of the ten countries with the most pollution, so research in this field is necessary. the goal of countries is high economic growth along with the non emission of pollution. environmental destruction and climate change are problems of all countries. some people believe that economic growth leads to the destruction of the environment, and others do not accept this theory. sustainable development means that today’s generation must meet its own needs without compromising the next generation. today, countries are trying to achieve sustainable development by minimizing environmental destruction in addition to economic growth. to achieve this goal, international treaties have been concluded between the countries of the world. many environmental protection organizations were established. one of the long debates among economists is energy consumption. on the one hand, due to economic growth and the production of goods, energy consumption is needed, and on the other hand, the pollution caused by the consumption of this energy fuels environmental and non climate pollution in countries. because iran is a country that sells oil and natural gas, it is a country that has a relative advantage in the field of fossil energy. considering that iran has a relative advantage in energy consumption, research in this field becomes necessary. energy consumption can lead to more pollution.materials and methods: this research examines the factors affecting energy consumption and pollution emission in iran using the markov switching method, fully adjusted ordinary least squares and dynamic ordinary least squares, and johansen’s method for the period of 1994 2021. in most of the studies conducted on the relationship between energy consumption and major macroeconomic variables, the influence of factors affecting energy consumption, especially factors affecting energy consumption and pollution emission in iran, has not been paid attention to.results: according to the results of this research, the kuznets curve was confirmed by the dynamic time series method and it means that economic growth leads to pollution in the beginning, but then it causes pollution to decrease. energy consumption has had a positive and significant effect on carbon dioxide emissions. according to the research results, gdp, energy consumption, foreign direct investment has a positive and significant effect on carbon dioxide emissions. trade liberalization affects energy consumption from its effect on the environment. the environment can be affected by trade liberalization through the three channels of scale effect, combination effect and technique effect. the scale effect is a change in economic growth, the combination effect is a change in the structure of the economy, and the technique effect is a change in the method and technology used in production. according to the results, trade has a negative and significant effect on carbon dioxide emissions. the lr test showed that the model is nonlinear and the markov switching method was used to estimate the model.discussion: environmental issues are one of the most important concerns of countries and creating a clean environment is one of the important goals of countries. according to the research results, using the markov switching ms arma (3,1,0) method, there is a positive and significant relationship between trade, gdp, and energy consumption with a break in energy consumption. due to the effect of iran’s composition in energy intensive industries, it has gained a relative advantage and trade has a positive and significant effect on energy consumption.