بررسی موانع مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های شهرداری خرم‌آباد

شهرداری به ‌عنوان یک نهاد عمومی ‌غیردولتی وظایف گوناگونی به عهده دارد که می‌توان گفت که مهم‌ترین آن‌ها برآورده‌ کردن نیازها و خواسته‌های شهروندان و تامین رفاه و آسایش آنان است. گستردگی وظایف شهرداری در قبال شهروندان و افزایش روزافزون نیازها و انتظارات شهروندان از شهرداری، سبب شده ‌است که شهرداری‌ها در فرایند مدیریت توسعۀ شهری و ارائۀ خدمات مورد نیاز شهروندان، با معضلات متعددی در زمینه‌های مختلف روبه‌رو شوند که از مهم‌ترین این معضلات، پایدار نبودن منابع درآمدی است.در سال‌های اخیر شهرداری‌ها به‌ منظور دستیابی به درآمدهای پایدار از رویکرد وظیفه‌‌محور به ‌سمت رویکرد بازار‌محور، مشتری‌مدار و مشارکت‌کننده در فعالیت‌های اقتصادی در قالب مشارکت با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در احداث پروژه‌های مشارکتی روی آورده‌اند. شهرداری خرم‌آباد نیز علی‌رغم اینکه در راستای جذب سرمایه‌های بخش خصوصی برای اجرای پروژه‌های زیرساختی مختلف، بسترهای متفاوتی را در قالب پروژه‌های گوناگونی تعریف کرده، اما در جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی چندان موفق نبوده ‌است.بدون تردید نخستین‌گام به منظور توسعۀ مشارکت بخش خصوصی، شناسایی دلایل عدم تمایل، ارزیابی موانع موثر و تبیین موانع مشارکت این بخش در پروژه‌های شهری است تا با رفع موانع موجود، بتوان زمینه‌های مشارکت ایشان را بیش ‌از پیش فراهم و مهیا کرد. با توجه‌ به اهمیت این موضوع در توسعه و عمران شهر خرم‌آباد، در پژوهش حاضر عوامل موثر بر عدم تمایل مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های مشارکت عمومی‌ - خصوصیِ شهرداری خرم‌آباد، شناسایی و با استفاده از نظر گروهی از خبرگان رتبه‌بندی شده‌اند.مواد و روش‌هاهدف تحقیق حاضر، تبیین و اولویت‌بندی این دست از موانع مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پروژه‌های شهرداری خرم‌آباد است. به این‌منظور پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوۀ گردآوری و جمع‌آوری داده‌ها، پیمایشی است. در این پژوهش، به ‌منظور دستیابی به هدف اصلی که تعیین اولویت موانع مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های شهرداری خرم‌آباد است، از ابزار اندازه‌گیری برای مشاهدۀ متغیرهای کمی استفاده شده‌ است. در راستای تحلیل تاثیر عوامل موثر بر موانع مشارکت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در توسعه و عمران شهر خرم‌آباد، از مدل معادلات ساختاری هم‌زمان بهره‌گیری و همچنین، داده‌های میدانی نیز از طریق پرسشنامه‌ای با پاسخ‌های بسته و بر اساس مقیاس پنج‌بخشی لیکرت، از جامعۀ آماری مورد مطالعه شامل اساتید دانشگاه مرتبط با حوزۀ مدیریت شهری، کارشناسان، مدیران شهری و سرمایه‌گذاران مرتبط با شهرداری خرم‌آباد، جمع‌آوری شده ‌است.ابزار تحقیق شامل پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته بود که اعتبار و روایی آن از طریق نظرخواهی از اساتید دانشگاهی و کارشناسان (اعتبار و روایی صوری) و به‌ روش تحلیل همگرایی، مورد بررسی و تایید شده ‌است. به‌ منظور سنجش پایایی از ضرایب پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ استفاده‌شده که در صورت مناسب‌ بودن این ضرایب، می‌توان گفت که ابزار پژوهش پایا است.یافته‌هادر پژوهش حاضر، متغیرهای تنظیم مقررات و سیاست‌گذاری، مطالعات کارشناسی، آماده‌سازی و فرایند ارجاع پروژه‌ها، تامین مالی و حمایت مالی و ظرفیت‌سازی و ارتقای دانش و مهارت در بخش عمومی و خصوصی به‌ عنوان موانع تعیین‌کنندۀ مشارکت بخش خصوصی در فعالیت‌های توسعه و عمران شهری شهرداری خرم‌آباد، مورد تایید واقع شد. یافته‌ها نشان داد در این بین نقش عامل تامین مالی  حمایت مالی بر دیگر موانع، برتری داشته و دارای اثر قوی‌تری بوده است. این مهم نشان‌دهندۀ این نکته است که مولفه‌های عامل تامین مالی حمایت مالی مانند نبود حمایت مالی موثر، عدم‌ سازگاری شرایط اعطای تسهیلات بانک‌های تجاری با ساختار پروژه‌های مشارکتی شهرداری خرم‌آباد، عدم بهره‌گیری کافی از ظرفیت‌های بازار سرمایه در تامین مالی قراردادهای مشارکتی، کمبود منابع مالی برای ارائۀ تسهیلات آزاد یا تکلیفی و نبود منابع مالی پایدار برای ایجاد پشتوانه، باعث عدم ‌مشارکت مناسب بخش خصوصی در فعالیت‌های توسعه و عمران شهری شهر خرم‌آباد شده ‌است. به تعبیر دیگر، به‌ دلیل عدم پیش‌بینی مناسب و بلندمدت در تامین مالی و حمایت مالی از بخش خصوصی در بحث‌های عمرانی و توسعۀ شهری، بخش خصوصی به ‌دلیل عدم صرفۀ اقتصادی، ورود یک‌طرفه بدون مشارکت شبکۀ بانکی را به سود خود نمی‌بیند و ترجیح می‌دهد که سرمایۀ خود را در زمینه‌هایی که آیندۀ مشخص‌تری دارند، وارد کند.نتیجه‌گیریبا توجه ‌به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت که اصلی‌ترین دلیل ورود بخش خصوصی به مشارکت در طرح‌های عمرانی و توسعۀ شهری، بی‌شک چرخش سرمایه و سوددهی مناسب است که این امر در بسیاری از مواقع از جمله در شرایط موجود کشور (که متاثر از انتظارات تورمی بالا در جامعه، بی‌ثباتی نرخ ارز، تحریم‌ها و در نتیجه افزایش ریسک سرمایه‌گذاری و... است)، ارتباط مستقیمی با وجود مشوق‌های شبکۀ بانکی برای سرمایه‌گذاران دارد و بنابراین، پیشنهاد می‌شود تا برای مشارکت هر چه بیشتر شرکت‌های خصوصی در عمران و توسعۀ شهری خرم‌آباد، تسهیلات هدفمندی برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود تا سرمایه‌گذار با ادغام آوردۀ اولیۀ خود و تسهیلات شبکۀ بانکی، انگیزۀ بیشتری برای فعالیت عمرانی در شهر خرم‌آباد، داشته ‌باشد.

examining the barriers to private sector participation in khorramabad municipal projects

as a non-governmental public institution, the municipality has various duties, the most important of which is to meet the needs and demands of citizens and ensure their welfare and comfort. the wide range of duties of the municipality towards citizens and the increasing needs and expectations of citizens from the municipality have caused municipalities to face numerous problems in various fields in the process of managing urban development and providing the services needed by citizens, one of the most important of which is the lack of sustainability of income sources. in recent years, municipalities have shifted from a task-oriented approach to a market-oriented, customer-oriented, and participatory approach in economic activities through partnerships with private sector investors in the construction of collaborative projects to achieve sustainable income. even though the khorramabad municipality has defined different platforms in the form of various projects in order to attract private sector capital for the implementation of various infrastructure projects, it has not been very successful in attracting private sector investors.without a doubt, the first step towards developing private sector participation is to identify the reasons for reluctance, evaluate effective obstacles, and explain the obstacles to this sector’s participation in urban projects so that by removing existing obstacles, the grounds for their participation can be prepared more than before. given the importance of this issue in the development and construction of the city of khorramabad, in the present study, the factors affecting the reluctance of the private sector to participate in public and private partnership projects of the khorramabad municipality have been identified and ranked using the opinions of a group of experts.materials and methodsthe aim of the present study is to explain and prioritize these types of barriers to private sector participation and investment in khorramabad municipality projects. for this purpose, the present study is a survey in terms of its applied purpose and in terms of the method of data collection and collection. in this study, in order to achieve the main goal of determining the priority of barriers to private sector participation in khorramabad municipality projects, a measurement tool has been used to observe quantitative variables. in order to analyze the impact of effective factors on barriers to private sector investor participation in the development and construction of khorramabad city, the simultaneous structural equation model was used, and field data was also collected through a questionnaire with closed answers and based on a five-point likert scale from the statistical population of the study, including university professors related to urban management, experts, urban managers and investors related to khorramabad municipality.