طراحی مدل دینامیکی تاثیر زیرساخت و فناوری بر جریان ترافیک کلان‌شهر تهران

مقدمه رفتار رانندگی به مجموعه‌ای از کنش‌ها و واکنش‌های نسبتاً پایدار، قابل ‌رویت، سنجش و پیش‌بینی انسان‌ها در عرصۀ ترافیک و استفاده از سامانه‌های حمل‌ونقل گفته می‌شود که بر اثر محرک‌های بیرونی اعم از نرم‌افزاری و یا سخت‌افزاری بر چگونگی آمدوشد آنان و سایر کاربران راه تاثیر گذاشته و می‌تواند آثار مثبت و یا مخرب بر جریان ترافیک داشته باشد. در این پژوهش توجه از نگاه خطی به مسئله، به نگاه غیرخطی و چندعامله معطوف شده است. این پژوهش به دنبال بررسی رفتار رانندگی با استفاده از شبیه‌سازی بر اساس رویکرد سیستم داینامیک است. هدف اصلی مقاله، ارائۀ مدل کاربردی ناشی از طراحی رفتار رانندگی در شهر تهران در تعامل با عنصر راه و فناوری است.مواد و روش‌هابه منظور دستیابی به این هدف، ضمن مطالعۀ ادبیات و پیشینۀ موضوع و بررسی مستندات و داده‌های موجود ابتدا مهم‌ترین متغیرهای رفتار رانندگی جمع‌آوری و بر این اساس فرضیه‌های پویایی مدل شناسایی و انتخاب شد. در ادامه نمودارهای علت و معلولی و انباشت- جریان ترسیم و توابع ریاضی مربوط به ارتباط متغیرهای مدل استخراج شد. در این پژوهش از نظرت خبرگان در بخش‌های مختلف اجرایی در قالب مصاحبۀ نیمه‌باز استفاده شد. بخش اصلی از داده‌های مورد نیاز از بانک‌های داده‌ای موجود در واحدهای مرتبط با ترافیک شهر تهران جمع‌آوری و تحلیل شده است. در پایان پس از آزمون مدل پویا با استفاده از نرم‌افزار ونسیم، سناریوهای مختلف برای کاربردی کردن مدل پیشنهاد شد. نتایج سناریوهای منتخب بهبود در متغیرهای مربوط به رفتار رانندگی در کوتاه‌مدت و کاهش آن در بلند‌مدت را نشان می‌دهد.یافته‌هانتایج حاصل از اجرای مدل داینامیک ایجادشده برای دو مجموعه سناریو که یک مجموعه دارای دو سناریو (شامل متغیرهای سرعت رشد اقتصادی و بهره‌وری) و مجموعۀ دوم دارای سه سناریو (شامل متغیرهای سرعت سرمایه‌گذاری در تکنولوژی، سرعت استهلاک تکنولوژی و سرعت رشد تکنولوژی) بوده است، تعیین کرد و نشان داد بیشترین تاثیر در نرخ رشد تکنولوژی خودرو متاثر از افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه است؛ اثربخشی تکنولوژی پیشگیرانه بیش از هر متغیری وابسته به‌ سرعت رشد تکنولوژی است و در موضوع تصادفات، گرچه همۀ تغییرات در وضعیت‌های یادشده حائز اهمیت هستند و به کاهش منجر می‌شوند، اما سایر تحلیل‌ها نشان داد این کاهش طی زمان کمتر خواهد شد و تغییرات آن به صفر نزدیک خواهد شد (معادل صفر نخواهد بود، ولی به آن نزدیک است) و لازم است با استفاده از متغیرهای دیگری همچون اقتدار پلیس این موضوع جبران شود.نتیجه‌گیرینتایج حاصله را می‌توان چنین بیان کرد که نخست، ارتقای نظم که می‌تواند به عنوان تابعی از توجه به ایمنی و ارتقای فرهنگ عمومی در نظر گرفته شود و بر اثر افزایش سرانۀ درآمد ملی قابل حصول خواهد بود، عاملی اثرگذار بر کاهش تصادفات است؛ دوم، ارتقای تکنولوژی‌های پیشگیرانه، نقش شایانی در افزایش ایمنی رانندگی و در نتیجه، کاهش تصادفات خواهد داشت و سوم، افزایش ظرفیت معابر نمی‌تواند نقش موثری در کاهش نرخ تصادفات ایفا کند و حتی گاهی نتیجۀ عکس خواهد داشت.بر همین اساس و با تکیه بر مدل معرفی‌شده و یافته‌های مستخرج از اجرای آن، می‌توان پیشنهاد کرد که هرچه افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری خودرو هرچه بیشتر باشد شاهد بهبود بیشتر محصولات، اثربخشی و رشد بیشتر آن خواهیم بود. همچنین سرعت رشد تکنولوژی خودرو می‌تواند نقش پیشگیرانه بودن فناوری را هرچه بیشتر تقویت کند. به نظر می‌رسد حتی اگر کشور دارای رشد چشمگیر در درآمد‌های خود باشد، حل مشکل ترافیک از طریق توسعۀ زیرساخت شهری امکان‌پذیر نخواهد بود.

designing a dynamic model of the impact of infrastructure and technology on the traffic flow of tehran metropolis

introduction driving behavior refers to a set of actions and reactions that are relatively stable, visible, measured, and predicted by humans in the field of traffic and the use of transportation systems, which are caused by external stimuli, either software or hardware, on how they and other road users move. it affects and can have positive or negative effects on the flow of traffic. in this research, attention has been turned from a linear view of the problem to a non-linear and multifactorial view. this research seeks to investigate driving behavior using simulation based on the dynamic system approach. the main goal of the article is to present a practical model resulting from the design of driving behavior in tehran city in interaction with road and technology elements.materials and methodsin order to achieve this goal, while studying the literature and background of the subject and reviewing the available documents and data, the most important driving behavior variables were collected and based on this, the dynamic hypotheses of the model were identified and selected. in the following, cause and effect diagrams and accumulation-flow diagrams were drawn and mathematical functions related to the relationship of model variables were extracted. in this research, the opinions of experts in different executive departments were used in the form of semi-open interviews. the main part of the required data has been collected and analyzed from the existing data banks in the traffic related units of tehran. at the end, after testing the dynamic model using vansim software, different scenarios were proposed to apply the model. the results of the selected scenarios show improvement in variables related to driving behavior in the short term and its reduction in the long term.findingsthe results of the implementation of the dynamic model created for two sets of scenarios, one set has two scenarios (including the variables of economic growth and productivity) and the second set has three scenarios (including the variables of investment speed in technology, depreciation speed technology and the speed of technology growth), determined and showed that the greatest impact on the growth rate of automobile technology is affected by the increase in investment in this field; the effectiveness of preventive technology depends more than any variable on the speed of technology development, and in the matter of accidents, although all the changes in the mentioned situations are important and lead to a reduction in accidents, other analyzes showed that this reduction will decrease over time. and its changes will be close to zero (it will not be equal to zero, but it is close to it) and it is necessary to compensate for this by using other variables such as police authority.conclusionthe results obtained can be expressed as follows: first, the promotion of order, which can be considered as a function of attention to safety and the promotion of public culture, and can be achieved as a result of the increase in national income per capita, is an effective factor on reducing accidents; secondly, the promotion of preventive technologies will play a significant role in increasing driving safety and thus reducing accidents, and thirdly, increasing the capacity of roads cannot play an effective role in reducing the rate of accidents and sometimes it will have the opposite result.based on this and relying on the introduced model and the findings derived from its implementation, it can be suggested that the more the investment in automobile technology increases, the more products will improve, its effectiveness and growth. also, the speed of growth of automobile technology can further strengthen the preventive role of technology. it seems that even if the country has a significant growth in its income, it will not be possible to solve the traffic problem through the development of urban infrastructure.