تدوین کیفی الگوها و شاخص‌های بازآفرینی اقتصادمبنا با رویکرد رقابت‌پذیری شهر (شهر سنندج)

مقدمه ‌رقابت‌پذیری ‌موضوعی مهم و محوری است که از آن به عنوان وسیله‌ای برای دستیابی به رشد اقتصادی مطلوب و توسعۀ پایدار یاد می‌شود. رقابت‌پذیری یک شهر به مجموعه‌ای از عوامل بستگی دارد که شامل نوع حاکمیت، ارتباطات جهانی، زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی، کیفیت سرمایۀ انسانی و محیط طبیعی، محیط تجاری و قابلیت موسسه‌های محلی است. طی چند دهۀ اخیر شهر، سنندج به عنوان مرکز استان کردستان با رشد روزافزون جمعیت و مهاجرت که منجر به ساخت‌وساز و تغییرات زیاد در ساختار فضایی به‌ویژه رشد و گسترش کالبدی - فیزیکی شهر در مکان‌های نامساعد طبیعی شده است. موقعیت بافت قدیم و بازار تاریخی در مرکز ثقل جغرافیایی شهر و بارگذاری پتانسیل‌های گردشگری- تفریحی به‌خصوص آبیدر، توجه به پتانسیل رودخانۀ قشلاق و لبه‌های طبیعی می‌تواند با تاکید بر تعیین عوامل و تعیین الگوها و شاخص‌ها که لزوم توجه به مسائل شهری و به‌خصوص رقابت‌پذیری اقتصاد شهری آن را ضروری ساخته است. این پژوهش ضمن مرور مفاهیم، رویکردها و نظریه‌های رقابت‌پذیری شهری و بازآفرینی شهری به ارائۀ الگوها، مضامین و شاخص‌های رقابت‌پذیری شهری پایدار با تاکید بر رویۀ اقتصادمبنا در برنامه‌های مدیریتی بازآفرینی پایدار خواهد پرداخت.مواد و روش ماهیت روش‌شناسی پژوهش حاضر بر اساس نتیجه از نوع توسعه‌ای و بر اساس ماهیت، هدف و روش، از جنس ترکیبی به صورت توصیفی - تحلیلی است. با توجه به مسئلۀ پژوهش حاضر که ضمن بررسی استنادی، شاخص و معیارها، مفاهیم و الگوهای مستخرج از بخش مبانی نظری از طریق تحلیل محتوا و تکنیک تحلیل کیفی (تحلیل مضمون) و بررسی وضع موجود محدودۀ مورد مطالعه با روش رگرسیون چندگانه در محور اصلی پژوهش با استفاده از تحلیل داده‌های محتوای و کدگذاری، نرم‌افزار کتاب‌شناختی (vosviewer) و نرم‌افزاری (spss20) در عنوان، چکیده، کلیدواژه، متن و نتایج مقالات که به زبان انگلیسی در ژورنال‌های معتبر شامل مقاله (article) یا مقالۀ مروری (review) چاپ شده در نشریات (sciencedirect) و (scopus) در مجموع 623 سند حاوی یکی از کلیدواژه‌های رقابت‌پذیری شهری، بازآفرینی اقتصادی در این پایگاه‌های علمی مورد بررسی و مطالعۀ اولیه قرار گرفته است. همچنین، جامعۀ آماری 76 نفر از طریق نمونه‌گیری تصادفی در دسترس شامل سازمان‌ها و نهادهای دخیل در امر بازآفرینی شهری و تاثیرگذار بر اقتصاد شهری و همچنین، نهادهای مردمی و خصوصی شهر سنندج در ارتباط با مناطق انتخابی به عنوان نمونه‌های مورد مطالعه شامل پارک تفریحی و گردشگری کوه آبیدر به عنوان نشانۀ کلان و شاخص شهری، بازار سنتی به عنوان هویت تاریخی، رودخانۀ قشلاق و لبه‌های طبیعی تعیین شده است. یافته‌ها مرحلۀ اول: بخش کیفی؛ این نتایج بیانگر آن است که (sciencedirect) 311 سند و (scopus) با 312 سند در مجموع 623 سند علمی معتبر حاوی یکی از کلیدواژه‌های رقابت‌پذیری شهری، بازآفرینی اقتصادی در این پایگاه‌های علمی مورد بررسی و مطالعۀ اولیه قرار گرفته است. در نهایت، با بررسی مقالات؛ تعداد ‌15 مقالۀ علمی معتبر که بیشترین ارتباط موضوعی و محتوایی را با عنوان پژوهش و مقالۀ حاضر داشتند، تجزیه‌و‌تحلیل نهایی شدند. بیشترین تعداد مقالات و اسناد علمی منتشر‌شده در این بازه مربوط به سال 2021 و مرتبط به مقالاتی از نوع پژوهشی با 61.1 است. نشریات sustainability switzerland بیشترین استناد علمی بر اساس سال انتشار در زمینۀ بازآفرینی و رقابت‌پذیری شهری است. بیشترین تعداد مقالات در این زمینه موضوعی به لحاظ قلمروی جغرافیایی به آمریکا با 202 مقاله و پس از آن به انگلستان با 96 و ایالت متحدۀ آمریکا با 90 مقاله اختصاص دارد. بر اساس تحلیل و بررسی محتوایی و کیفی جدول 1 کدگذاری انجام‌شده نتایج نشان‌دهندۀ 55 معیار/شاخص، 12 مضامین (محتوایی و رویه‌ای) و 5 مولفۀ اصلی «اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، سیاسی و مدیریتی، کالبدی» است. نتایج تحلیل ثانویه و مستخرج از کدگذاری اولیه در جدول 2 بررسی شده است.مرحلۀ دوم: بخش کمی؛ برای تهیۀ پرسشنامه به منظور بررسی شناسایی الگوها، شاخص‌ها/معیارها و مفاهیم موثر بر رقابت‌پذیری اقتصادی شهر سنندج و جامعۀ آماری منتخب از طریق روش دلفی و ابزار پرسشنامه، جامعۀ آماری 76 نفر از طریق نمونه‌گیری تصادفی در دسترس از کارمندان و شاغلان در سازمان‌ها و و نهادهای دخیل در امر بازآفرینی شهری و تاثیرگذار بر اقتصاد شهری و همچنین، نهادهای مردمی و خصوصی شهر سنندج در ارتباط با مناطق انتخابی به عنوان نمونه‌های مورد مطالعه شامل پارک تفریحی و گردشگری کوه آبیدر به عنوان نشانۀ کلان و شاخص شهری، بازار سنتی به عنوان هویت تاریخی، رودخانۀ قشلاق و لبه‌های طبیعی هستند. با توجه به روش ترکیبی پژوهش و مشخص کردن مضامین از طریق تحلیل محتوای کیفی، تعداد 12 مورد از مضامین استنباطی از مرحلۀ اول تجزیه‌وتحلیل برای ادامه در روش کمی مورد بهره‌برداری و تحلیل نهایی خواهد بود. نتایج جدول 6 و میانه نظری (عدد 3) نیز نشان می‌دهد اختلاف معناداری وجود دارد (0/05

compilation of qualitative models pattern and indicators of economic-led regeneration on the city competitiveness approach (case study: sanandaj)

introduction the issue of competitiveness is an important and central issue that is referred to as a means to achieve favorable economic growth and sustainable development. a city’s competitiveness depends on a set of factors that include the type of governance, global communications, social andeconomic infrastructure, the quality of human capital and the natural environment, the businessenvironment, and the capabilities of local institutions. during the last few decades, the city ofsanandaj as the capital of kurdistan province, with increasing population growth and migration,has led to the construction and many changes in the spatial structure, especially the skeletal-physicalgrowth and expansion of the city in unfavorable natural locations. the spatial situation of the oldfabric and the historical market in the center of the geographical gravity of the city and the loadingof tourism-recreational potentials, especially in abidar, qeshlaq river, and the natural edges canbe emphasized in determining the factors, the patterns, and indicators that are necessary to payattention to address urban issues and especially competition the adaptability of the urban economyhas made it necessary. while reviewing the concepts, approaches, and theories of urban competitivenessand urban regeneration, this research will provide patterns, themes, and indicators of sustainable urban competitiveness, emphasizing the economy-based procedure in sustainable regeneration management programs.methods and materials the nature of the current research methodology is developmental based on the result and descriptiveanalytical based on the nature, purpose, and method. according to the problem of the present research, citations, indicators and criteria, and concepts and patterns extracted from the theoretical foundation’s section through content analysis and qualitative analysis technique (theme analysis) were examined. also, the current situation of the studied area was examined with the multiple regression method as the main focus of the research. we applied content data analysis and coding,bibliographic software (vosviewer), and software (spss20) in the title, abstract, keyword, text, andresults of articles in the english language in authentic journals including articles or review articles,published in (sciencedirect) and (scopus) publications. a total of (623) documents containing oneof the keywords of urban competitiveness, and economic regeneration were examined and studiedin these scientific bases. also, the statistical population (76) people through random sampling availableincludes organizations and institutions involved in urban regeneration and affecting the urban economy, as well as public and private institutions of sanandaj city in connection with selected areas as study samples including (amusement park abider mountain tourism has been determined as a macro sign and urban indicator, traditional market as historical identity, qashlaq river and natural edges.