شناسایی ریسک های پروژه های عمرانی بزرگ مقیاس شهری و اولویت بندی آنها (نمونه موردی: طرح بزرگ میدان شهدای مشهد)

انجام پروژه‌های عمرانی بزرگ بدون شک توام با ریسک‌های فراوان خواهد بود. در این پروژه‌ها اغلب ریسک‌ها نادیده گرفته می‌شوند یا به بخش‌هایی که دانش، منابع و ظرفیت کافی برای مدیریت موثر آنها را ندارد تخصیص داده می‌شوند که این مهم ضریب کیفیت انجام پروژه را کاهش داده و در برخی از موارد سبب تاخیر در دستیابی به اهداف پروژه می‌گردد. لذا شناسایی ریسک‌ها، رتبه‌بندی عوامل موثر بر آنها و همچنین بررسی شدت ریسک‌ها از ضرورت‌های اجرای هر پروژه عمرانی است. تحقیق حاضر به دنبال دستیابی به این هدف پروژه عمرانی میدان شهدا شهر مشهد را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است برای جمع‌آوری داده‌ها از روش پرسش‌نامه بهره گرفته است. حجم جامعه نمونه بر اساس جدول مورگان تعداد 51 کارشناس انتخاب گردید. نتایج بدست آمده از آزمون کای اسکوئر نشان می‌دهد که احتمال وقوع ریسک‌های بازار، مالی و مدیریتی در محیط پروژه، ریسک ماهیت چندرشته‌ای در میان ریسک‌های محیط بین سازمانی، و همچنین ریسک‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در محیط خارجی طرح میدان شهدای مشهد بالا می‌باشند. از سوی دیگر، میزان تاثیر بر اهداف ریسک‌های مالی در محیط پروژه، ماهیت چندرشته‌ای در محیط بین سازمانی، و بروز تورم در محیط خارجی طرح میدان شهدای مشهد بالاتر از سایر گویه‌ها رتبه‌بندی شد. همچنین بیشترین میزان شدت ریسک در محیط پروژه عدم برآورد صحیح هزینه‌ها، در محیط بین سازمانی تاخیر در اعطای تسهیلات، و در محیط خارجی نیز بروز تورم شناسایی شد.

identifying the risks of large-scale urban construction projects and prioritizing them (case study: shohada square plan of mashhad)

introductionsince the municipality is responsible for providing urban infrastructure and services, following the increase in population and the expansion of cities, the need to invest in construction projects in the municipality becomes important. therefore, a huge part of the municipality's budget - which is the main custodian of civil works in the city - is allocated to provide capital for large-scale urban projects and infrastructure projects. construction projects, as one of the key tools in the development of societies, have always faced risks. comprehensive project management is the main way to prevent and deal with these risks, and risk management is one of the most important processes and basic challenges in project management. in line with the correct management of large-scale urban construction projects and their realizability, the risks of these projects should be examined at three levels: internal project environment, inter-organizational coordination, and external environment. among the most important urban construction projects of mashhad in recent years, the shohada square project with an area of 33 hectares, 1 km away from imam reza holy shrine, can be mentioned, which has been studied in this research to identify and prioritize risks of large-scale urban construction projects.materials and methodsthe current research is applied in terms of purpose, and it is descriptive-analytical in terms of its method. in order to collect information in this research, library study and field research methods have been used, and after collecting data, in order to analyze and prioritize them and obtain information, comparative models and spss software have been used. the statistical population of the research consists of the current and former senior managers of mashhad urban projects, the current and former managers and deputies of the municipality, and managers responsible and related to the shohada square plan from the beginning of the initial stages of the project until today, as well as company managers of consultants and contractors related to shohada square projects, which 51 of them were selected using morgan's table. in addition, to estimate the probability of occurrence and impact of risks on the project goals, a questionnaire based on the opinions of experts (10 people) and the background study of the research have been prepared and distributed among them.