بررسی تاثیر نقش کنشگران تولید مکان در شکلگیری مفهوم حس دلبستگی مکانی (مورد پژوهی: اسلامشهر)

سیاست‌های متفاوت توسعه شهری منجر به نقش کنشگران مختلف در شکل‌دهی به مکان می‌شود و این امر نتایج متفاوتی در تولید مکان در پی خواهد‌داشت. درک این تفاوت و تاثیر آن بر محصول نهایی (شکل‌گیری مکان و از آن رهگذر حس دلبستگی مکانی میان ساکنین) هدف این پژوهش است. بر‌این‌اساس در این مقاله با بهره گیری از روش ترکیبی کیفی- کمی به بررسی میزان حس دلبستگی مکان (به عنوان شاخص اصلی در شکل‌گیری مکان) در محلات شهر اسلامشهر با خاستگاه‌های مختلف شکلگیری حاصل از نقش متفاوت کنشگران، پرداخته شده‌است. روش گردآوری داده‌ها در بخش بررسی میزان دلبستگی مکانی، پیمایش با استفاده از پرسشنامه و در بخش بررسی میزان نقش کنشگران، تحلیل اسناد و مصاحبه عمیق با مطلعین بوده است (رویکرد کیفی پژوهش). روش تحلیل داده‌ها بر مبنای بررسی معناداری اختلاف میانگین شاخص حس دلبستگی مکانی بین محلات دسته‌بندی شده در سه گونه مشارکت کنشگران است (رویکرد کمی پژوهش). این سه دسته عبارتند از: ساخت به‌وسیله کنشگران با خاستگاه غیررسمی (مردم)، ساخت به‌وسیله کنشگران با خاستگاه رسمی (دولت) و ساخت به‌وسیله کنشگران با خاستگاه ترکیبی از کنشگران. نتایج نشان می‌دهد در محیط‌های شکل‌گرفته تحت تاثیر ترکیبی از کنشگران، حس دلبستگی مکانی بالاتر از محیط‌های شکل‌گرفته تحت تاثیر تنها کنشگران رسمی (دولت) یا غیررسمی (جامعه محلی) است. به‌عبارت‌دیگر می‌توان چنین نتیجه گرفت، کنش متقابل میان کنشگران و تامین شدن منافع کلیه گروه‌های ذی‌مدخل می‌تواند منجر به تبدیل فضا به مکانی دارای معنا برای ساکنین و از این رهگذر ارتقای حس دلبستگی مکانی آنان شود.

investigating the effect of the role of actors in placemaking and shaping place attachment (case study: islamshahr)

introductoinrapid population growth and the subsequent urbanization process require the expansion of cities. in this regard, the spatial expansion patterns of cities have been formed in different ways. some of these developments are based on the official policy and planning system and some are unplanned because of the growth of rural cores. some of them result from suburban growth or the rapid growth of small towns around big cities. the supreme goal in these development patterns is the formation of a mutual relationship between man and man-made space, the formation of meaning in space, and turning it into a place. in recent years, many studies have been conducted on places and the way to interact with them. these researches seek to understand and explain the mutual relationship between people and places. place attachment, as a multi-dimensional and interdisciplinary concept that seeks to examine the emotional bond between a person and a place, is one of the important axes of these studies. different patterns of place formation have been the result of different actors and their diverse forms of action. these actors can be identified and investigated in different layers of power in the city, and this will lead to different results in the production of place. the main problem of this research is to investigate the way the actions of the actors in the place's formation affect the sense of place attachment. based on this, the main question of this research is: how does the interaction of actors in the production of a settlement affect the level of sense of place attachment and the formation of place?materials and methodsin this article, using the qualitative-quantitative method, the level of place attachment (as the main indicator in the formation of the place) in the neighborhoods of eslamshahr city, whose formation was the result of the role-playing of various actors, has been investigated. the level of actors' role in the production of space was determined by examining written documents; including books and documents related to eslamshahr, such as comprehensive and detailed plans, and interviewing city managers, experts, and informants to explore oral memory; for knowing the hidden dimensions of the formation of the investigated neighborhoods, and converting this information into a map. therefore, the approach of this part of the research is qualitative. in this process, an interview was arranged according to the goals and needs, using the snowball technique. based on this, in-depth interviews were conducted with 24 people. this number of interviews was conducted based on theoretical persuasion.