تصحیح ابیاتی از خاقانی شروانی

خاقانی از بزرگترین قصیده‌پردازان شعر فارسی است که به دلیل گستردگی معلومات و استفاده از آن در شعر، تصویرسازی‌های بی‌سابقه و ترکیب‌های غریب به دیرآشنایی توصیف شده است. برای تصحیح دیوان او سه تن از نام‌آوران عصر ما، یعنی علی عبدالرسولی، ضیاءالدین سجادی و میرجلال‌الدین کزازی زحمات فراوان متقبل شده‌اند. تصحیح سجادی به دلیل ارائه نسخه‌بدل‌های ابیات، بیشتر مورد توجه محافل دانشگاهی واقع شده، اما همچنان دو تصحیح دیگر نیز ارزش خود را حفظ کرده و کمک‌حال محققان شده‌اند. با وجود تلاش‌های ارزشمند این استادان و نیز پژوهندگان دیگری که ابیاتی از خاقانی را تصحیح کرده‌اند، هنوز در گوشه و کنار دیوان خاقانی، بیت‌هایی دیده می‌شود که با شکل فعلی خواننده را راضی نمی‌کنند و به نظر نمی‌رسد به صورت کنونی از زیر دست خاقانی بیرون آمده باشند. در مقاله حاضر، پنج بیت از این ابیات در قصاید خاقانی، مورد بازنگری مجدد قرار گرفته و کوشش شده است پس از تبیین نادرستی یا نارسائی آنها به شکل کنونی، پیشنهادهایی برای تصحیح آنها ارائه شود. از این ابیات، تصحیح یک بیت به شیوه قیاسی و تصحیح چهار بیت با استفاده از چاپ عبدالرسولی و نیز نسخه‌بدل‌های ثبت‌شده در تصحیح سجادی انجام شده است.

the correction of verses from khaghani shervani

khaghani is one of the greatest composers of persian poetry who has been described as a perplexing poet to his vast knowledge and using it in poetry, unprecedented illustrations and strange combinations. three writers of our time, namely ali abdul rasuli, zia-od-din sajjadi and mir-jalaloddin kazzazi, have worked hard to correct his divan. sajjadi’s correction has received more attention in academic circles due to the presentation of verse versions, but two other corrections have also retained their value and have helped researchers. despite the valuable efforts of these professors and other scholars who have corrected verses from khaghani, there are still verses in the corners of khaghani’s divan that do not satisfy the reader with his current form and khaghani does not seem to have composed them in this way. in this article, five of these verses in khaghani’s poems have been examined and an attempt has been made to provide suggestions for correcting them after explaining their inaccuracy or inadequacy in the current form. from these verses, one verse has been corrected by analogy and four verses have been corrected using the edition of abd al-rasuli, as well as the duplicates recorded in sajjadi’s correction.