معرفی و تحلیل نسخۀ حساب اثر میرمحمد قاسم اسیر ورامینی

آثار علمی، بخش مهمی از مجموعه تالیفات تاریخی ایران را تشکیل می دهند. علوم ریاضی و حساب از جمله علوم مورد توجه دانشمندان ایرانی بوده‌ است. است. است. بر این اساس بررسی و تصحیح اینگونه نسخ حتی اگر در ردۀ آثار درجۀ یک ادبی و علمی نباشند، می تواند در اولویت محققان و مصححان فعال در این حوزه قرار گیرد. رسالۀ حساب از تالیفات قرن نهم و دهم در حوزۀ ریاضیات و علم حساب و هندسه است. نویسندۀ این اثر، میرمحمد قاسم اسیر ورامینی (اصفهانی) است. این کتاب در شهر بغداد نوشته شده و تک نسخه میباشد و کاتب اثر همان مولف اثر است. تاریخ کتابت آن مطابق اظهار مولف و کاتب آن به سال 900 ق باز می‌گردد. این اثر شامل یک مقدمه و یک خاتمه و هم‌چنین سه مقاله می‌باشد که هر کدام از این مقالات به فصل‌های گوناگونی تقسیم می‌شوند. این پژوهش ضمن توضیحاتی دربارۀ مولف و محتوای نسخه به بررسی ساختاری و فکری و همچنین تصحیح و شرح قسمتهایی از نسخه پرداخته و مهمترین ویژگیهای زبانی همراه با معرفی مختصر نسخۀ خطی مورد رصد قرار گرفته است. از مهمترین شاخصه های سبکی این اثر می توان به فراوانی کاربرد لغات عربی، ایجاز و اختصار و همچنین کوتاهی جملات اشاره کرد. روش پژوهش حاضر به شیوۀ تحلیل محتوا و کتابخانهای و بر اساس اصل اثر و شواهد مستخرج از آن است.

introduction and analysis of the account version of the work of mir mohammad ghasem asir varamini

scientific works constitute an important part of the collection of historical writings of iran. mathematical and arithmetic sciences have been among the sciences of interest to iranian scientists. examining mathematical manuscripts and arithmetic and geometry in terms of identifying the history of science, using their contents to establish new knowledge, as well as finding out the literary and linguistic features of the period in which it was written. are of particular importance. therefore, reviewing and correcting such manuscripts, even if they are not in the category of literary and scientific works, can be a priority for researchers and proofreaders active in this field. the treatise on arithmetic is one of the ninth and tenth century writings in the field of mathematics, arithmetic and geometry. the author of this work is mir mohammad ghasem asir varamini (isfahani). this book was written in baghdad and the author is the same author. the date of its writing, according to the author and its scribe, dates back to 900 ah. this work consists of an introduction and a conclusion, as well as three articles, each of which is divided into different chapters. in this research, the most important features of the thesis book are written along with the introduction of its manuscript and finally the version is examined from a content point of view.