مبانی، مولفه ‎ها و شاخص ‎های مدرسه تمدن‎ ساز اسلامی

آموزش از ارکان مهم فرهنگ و تمدن است و نهادهای آموزشی نقشی حساس و تعیین‎ کننده در تمدن ‎سازی برعهده دارد. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مبانی، مولفه ‎ها و شاخص ‎های مدرسه تمدن‎ساز اسلامی است. این پژوهش، کیفی و روش آن نظریه برخاسته از داده‎ ها و طرح نوخاسته گلیزر است. مشارکت‎ کنندگان تحقیق شامل دوازده نفر از اعضای هیئت ‎علمی دانشگاه در زمینه علوم تربیتی و نه عضو هیئت‎ علمی در زمینه تمدن اسلامی بودند که با روش نمونه ‎گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ‎ها از روش تحلیل مضمون دپوی و گیلتین استفاده شده است. درباره مولفه ‎های مدرسه تمدن ‎ساز اسلامی، پنج مقوله اصلی برنامه درسی، رهبری بینش‎مند، جوّ سازمانی مدرسه، عوامل فرهنگی و منابع انسانی بر پنج مبنای خداشناسی، هستی ‎شناسی، معرفت‎ شناسی، انسان ‎شناسی و ارزش‎ شناسی و یازده مولفه خدامحوری، عدالت، جهان ‎شمولی، عاقبت ‎اندیشی، کرامت انسانی، علم، خردورزی، آزاداندیشی، اخلاق، تساهل و مدارا و مجاهدت حاصل شد. در زمینه سیاست ‎ها و اقدامات 73 کد باز و نوزده مقوله شناسایی شدند. درنهایت الگویی به منظور تحقق مدرسه تمدن ‎ساز اسلامی طراحی و تدوین شده است.

principles, components and indicators of the school of islamic civilization

education is one of the imperative pillars of culture and civilization, and educational institutions have a complex and decisive role in civilization. the purpose of this study is to obtain the principles, components and indicators of the school of islamic civilization. this research is qualitative, and its method is derived from glyzer’s data theory and emerging design. participants in the study included twelve faculty members in the field of educational sciences and nine faculty members in the field of islamic civilization who were selected by purposive sampling. the depot and gillette content analytical method is used to analyze the data. about the components of the school of islamic civilization, the leader recommends five main categories of the curriculum: organizational atmosphere of the school, cultural factors and human resources on five bases (theology, ontology, epistemology, anthropology and axiology) and eleven components of god-centeredness, justice, universality, consequentialism, human dignity, science, reason, freedom of thought, morality, tolerance and struggle were achieved. in the field of policies and actions, seventy-three open source and nineteen categories were identified. finally, a model has been designed and developed in order to realize the school of islamic civilization.