ایدئولوژی و تمدن ‎سازی: تاملی در نقش و کارکردهای ایدئولوژی اسلامی در تمدن‎ سازی نوین اسلامی

این پژوهش به دنبال اثبات رابطه میان ایدئولوژی و تمدن‎سازی و نیز بیان کارکردهای آن درباره تمدن نوین اسلامی است. برخی نظریه‎پردازان غربی و شخصیت‎های به‎ظاهر روشن‎فکر مسلمان با طرح نظریه پایان ایدئولوژی و گفتمان ایدئولوژی‎زدایی از ساحت اجتماع، تدبیر امور معاش و زندگی این‎جهانی و به‎تبع مسائل مرتبط با تمدن و تمدن نوین اسلامی را فارغ از ایدئولوژی‎های مختلف دنبال کرده‎اند. بنابراین در این پژوهش تلاش شده با نگاهی توصیفی و رویکردی تحلیلی-انتقادی، ضمن تبیین ارتباط میان ایدئولوژی و تمدن‎سازی در پرتو گفتمان علمی نظریه‎پردازان تمدنی، با تامل در این مسئله، کارکردهای هشت‎گانه‎ای چون (1) تمایزبخشی و تشخص میان تمدن نوین اسلامی و دیگر تمدن‎ها، (2) معنابخشی و جهت‎دهی به عناصر سازنده تمدن نوین اسلامی، (3) ایجاد هماهنگی و همسویی میان عناصر سازنده تمدن نوین اسلامی، (4) ایجاد وحدت و هم‎بستگی میان افراد انسانی تمدن نوین اسلامی، (5) بهره‎مندی معرفتی و عملی از سنت‎های معنوی خداوند در مسیر تمدن‎سازی نوین اسلامی، (6) فرهنگ‎سازی در مسیر تمدن‎سازی نوین اسلامی، (7) فهم انسان از تمدن نوین اسلامی و (8) ایجاد نهادها و سازمان‎های تمدن نوین اسلامی را برای ایدئولوژی درباره تمدن‎سازی نوین اسلامی شمارش کنیم.

ideology and civilization: a reflection on the role and functions of islamic ideology in the modern islamic civilization

this research seeks to prove the relationship between ideology and civilization and also to express its functions about modern islamic civilization. some western theorists and ‘enlightened’ muslim personalities have proposed the theory of the end of ideology and the discourse of de-ideologizing the society, managing the livelihood and life of this world, and consequently, issues related to civilization and the novel islamic civilization, regardless of different ideologies, have been pursued. therefore, in this research, with a descriptive view and analytical-critical approach, while explaining the relationship between ideology and civilization in the light of the scientific discourse of civilization theorists; by considering this issue, eight functions are described as follows: (1) distinction between modern islamic civilization and other civilizations, (2) defining and orienting the building blocks of modern islamic civilization, (3) creating harmony and alignment between the building blocks of modern islamic civilization, (4) creating unity and solidarity amongst the people of the modern islamic civilization, (5) the epistemological and practical benefit of god’s spiritual traditions in the path of the modern islamic civilization, (6) building a culture in the path of the modern islamic civilization, (7) human understanding of the modern islamic civilization and (8) creating modern islamic civilization institutions and organizations for the ideology of modern islamic civilization.