مقایسه دیدگاه‌‏های مدیران سازمان و موسسات حسابرسی در تعیین عوامل موثر بر حق‌الزحمه ی حسابرسی با به کارگیری منطق فازی

پژوهش حاضر درصدد تعیین اولویت‏های ذهنی مدیران سازمان و موسسات حسابرسی در تعیین حق‏الزحمه حسابرسی و مقایسه دیدگاه‌های هریک از آن‌ها در قیمت‌گذاری می‌باشد. بر اساس تحلیل محتوای ادبیات نظری و خبرگان حسابرسی، 17 عامل بر تعیین حق‏الزحمه حسابرسی مشخص شدند. نمونه شامل 15 نفر از مدیران سازمان و مدیران موسسه‏های حسابرسی می‌باشد. داده‌‏های مورد نیاز بوسیله پرسشنامه مقایسات زوجی گردآوری و شاخص‌های کلامی استخراج شده جهت تعیین عوامل موثربرحق‏الزحمه حسابرسی از منظر طرفین بر اساس منطق فازی بوسیله نرم افزار اکسپرت چویس تحلیل شد. پس از فازی‌زدائی و مقایسه اوزان عوامل از هر دو گروه، نه عامل بعنوان مهمترین عوامل اثرگذار بر حق‏الزحمه شناسایی شدند. اگرچه از نظر هر دو گروه تفاوت معنی‌داری در تعیین مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر حق‏الزحمه وجود نداشت، ولی اولویت وزن عوامل نه گانه از دیدگاه دو گروه در تعیین حق‏الزحمه متفاوت است. نه عامل موثر بر تعیین حق‌الزحمه عبارتند از: حجم عملیات، پیچیدگی عملیات، کیفیت و اثربخشی کنترل‌های داخلی، پراکندگی جغرافیائی عملیات، اندازه واحدصاحبکار، حسابرسی نخستین، ریسک کارفرما، ویژگی‌های حسابرس و مدّت دوره تصدّی مسئولیت حسابرس در واحد صاحبکار.

comparison of organizational and audit institutions’ views on determining the factors affecting audit fees using fuzzy logic

the present research seeks to determine the mental priorities of the managers of the organization and the audit firms in determining the audit fees and compare these views with regard to the conditions (monopoly or competitive) of each of them in the pricing of audit services. based on the analysis of the content of theoretical literature and audit experts, 17 factors were identified as effective in determining audit fees. the statistical sample consists of 15 managers of organization and 15 managers of audit firms. the required data were collected by means of a paired comparison questionnaire and the verbal indices were extracted from the questionnaire to determine the factors affecting the audit fees paid from the perspective of the audit firm’s managers and the managers of organization by the expert choice software. the basis of the fuzzy logic is made. after the phase-out phase, and the comparison of factors weights from both groups, 9 factors of 17 factors were identified as the most important factors influencing audit fees. although there was no significant difference between the two groups in determining the most important factors affecting audit fees, but the priority of the weight of the nine factors was different from the viewpoint of the two groups in determining audit fees. the 9 factors which are effective in the determination of audit fees are: the volume of operations, the complexity of the operation, the quality and effectiveness of the internal controls of the entity under investigation, the geographical distribution of the audit operation, the size of the unit reviewed, the initial audit, the employer’s risk, the characteristics of the auditor and the duration of the auditor’s responsibility in an employer firm.