بررسی تاثیر ترجمه‌ هایکو بر ظهور هایکو در ادبیات فارسی

ترجمۀ آثار ادبی، چه در نظم و چه در نثر، همواره نقش موثری در تغییر و تحول ادبیات ملی کشورها ایفا کرده است. هدف پژوهش حاضر نیز مطالعۀ تطبیقی هایکوی ترجمه‌ای و هایکوی ایرانی است و درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا هایکوهای ایرانی (سروده شده به فارسی) از منظر ویژگی‌های ادبی، متاثر از هایکوهای ترجمه شده به فارسی هستند یا خیر؛ بدین منظور، نخست مدل تلفیقی ارزیابی هایکو برای این پژوهش تدوین شد؛ سپس 150 هایکوی انگلیسی و 150 ترجمۀ متناظر با آن ها طبق این مدل ارزیابی شدند و ویژگی‌های هایکوهای ترجمه شده مشخص شد. در مرحلۀ بعد، 100 هایکوی ایرانی نیز طبق همین مدل ارزیابی شدند و ویژگی‌های هایکوهای ترجمه‌ای و هایکوهای ایرانی با یکدیگر مقایسه شد تا وجوه اشتراک و افتراق آن ها مشخص شود. نتایج پژوهش نشان داد که هایکوهای ایرانی به دو نوع قابل تفکیک هستند: نوع اول متاثر از هایکوی ترجمه‌ای و دارای ویژگی‌های کلاسیکی است که ریشه در فرهنگ ژاپنی دارد و نوع دوم هایکوی اصالتاً ایرانی است که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و دارای هویتی مستقل است.

the impact of translating english haiku on the emergence of haiku in persian literature

this study aims to conduct a comparative analysis of translated english haikus and iranian haikus, exploring whether persian haikus (composed in persian) exhibit literary characteristics influenced by translated haikus or possess distinct traits. to this end, an integrated model of haiku evaluation was developed. subsequently, 150 english haikus and their corresponding persian translations were evaluated according to this model, elucidating the features of the translated haikus. the evaluation entailed not only formal aspects such as syllable count and line structure but also semantic nuances. furthermore, 100 iranian haikus were assessed using the same integrated model, enabling a comparison between translated and iranian haikus to identify their commonalities and differences. the findings reveal two discernible categories of iranian haikus: one influenced by translated haikus, characterized by classical elements rooted in japanese culture, and another type of haiku with an inherent iranian identity, inspired by iranian culture and distinct in its expression.