جستاری بر شعردرمانی: واکاوی کارکرد و ظرفیت‌های شعر فارسی

مقاله حاضر به بررسی کاربردهای شعر درمانی به عنوان روشی موثر در بهبود سلامت روانی و جسمی می پردازد و ظرفیتهای منحصر به فرد اشعار ایرانی در این زمینه را مورد ارزیابی قرار میدهد. با وجود هم پوشانی ظاهری بین ادبیات و روان شناسی، چالش های متعددی در به کارگیری کامل ظرفیت هم افزایی این دو حوزه وجود دارد که شامل تفاوت در روش شناسی، ماهیت ذهنی ادبیات و نیاز به گفت و گوی بین رشته ای است. این مطالعه یک پژوهش مروری سیستماتیک در حوزه شعر درمانی است مطالعۀ ادبیات پژوهشی نشان داد که شعر درمانی ریشه ای قدیمی دارد و در سالهای اخیر با ورود حوزه هایی مانند علوم اعصاب و توجه به بهبود کیفیت زندگی بیماران مقبولیت بیشتری پیدا کرده است. این نوشتار ابتدا به بررسی ساختارهای شعر درمانی در ادبیات پژوهشی می پردازد و سپس ظرفیتها و قابلیت های شعر پارسی را برای باز کردن دریچه های تازه ای به این حوزه، مورد بررسی قرار می دهد. نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که با وجود محدودیتها و وابستگی های فرهنگی، شعر درمانی میتواند به عنوان روشی انعطاف پذیر و کارآمد در روان درمانی و طب مکمل مورد استفاده قرار گیرد. پژوهشهای انجام شده در این زمینه شامل مطالعات کمی، کیفی و آمیخته است و نشان میدهد که این روش نه تنها در حوزه های روان شناختی؛ بلکه در حوزه سلامت و علوم اعصاب نیز مورد توجه قرار گرفته است. پیشنهاد می شود تکنیک های جدیدی براساس ظرفیتهای شعر پارسی برای این روش درمانی توسعه یابد.

a s tudy on poetry therapy: exploring the functions and capacities of persian poetry

the present paper examines the applications of poetry therapy as an effective method for improving mental and physical health, and evaluates the unique capacities ofiranian poetry in this context. despite the apparent overlap between literature and psychology, there are several challenges in fully harnessing their synergis ticpotential, including differences in methodology, the subjective nature of literature, and the need for s tructured interdisciplinary dialogue. this s tudy is a sys tematicreview of the literature on poetry therapy. the review indicates that poetry therapy has ancient roots and has gained increased acceptance in recent years with the advent of fields such as neuroscience and a focus on improving patients’ quality of life.the s tudy firs t examines the s tructures of poetry therapy in the scholarly literature and then explores the capacities and potential of persian poetry for opening newavenues in this field. the findings reveal that persian poetry, with its educational and ethical principles, vivid imagery, and mys ticism, has a high capacity for enhancingacceptance, facilitating emotional expression, promoting meaningfulness, and managing interpersonal relationships. the results of this s tudy show that despitecultural dependencies and limitations, poetry therapy can be a flexible and effective method in psychotherapy and complementary medicine. the research conducted inthis area includes quantitative, qualitative, and mixed-method s tudies, indicating that this approach has been of interes t, not only in psychological domains, but also inhealth and neuroscience. it is sugges ted that new techniques based on the capacities of persian poetry be developed for this therapeutic method.