بررسی عالم خیال منفصل در قصّه‌های «تلخون» و «آه» صمد بهرنگی از منظر پدیدارشناسی کربن

عالم خیال منفصل، پیوندگاه دو کیهان مادی و غیرِمادی است؛ به دیگر تعبیر، این عالم، جهانی است برزخی که رویدادها و عناصر آن مابین دو دنیای مادی و عقلی قرار می گیرند. هانری کربن با تلفیق پدیدارشناسی هوسرل (و دیگر فیلسوفان این نحله) با نگره های بزرگان شرقی، به خصوص با اندیشه های شیخ اشراق، به کشف این عالم دست می یابد و در ادامه، از منظر این جهان میانین و بهره گیری از متر و معیار مختص آن، به بررسی متون می پردازد. از جمله متونی که می توان با معیارهای عالم خیال منفصل به بررسی آن پرداخت، قصّه های صمد بهرنگی است؛ نویسنده ای که عمدتاً مشتهر به افکار مارکسیستی است و از شاخص ترین چهره های ادبیات کودک و نوجوان به حساب می آید. این مطالعه که به روش تحقیق مبتنی بر پدیدارشناسی کربن نوشته شده است، می کوشد تا به بررسی اجزای عالم خیال منفصل در دو قصّۀ «تلخون» و «آه» بپردازد. بر اساس یافته های این مطالعه، برخی از مولفه های عالم خیال منفصل که در این دو داستان دیده می شوند، عبارت اند از: انفسی بودن زمان، عدم‌ تبعیت از جغرافیای مادی، پیروی نکردن از مختصات ماده، شیوۀ خیالی (مثالی) در ادراک و آگاهی، تجسّم و تجسّد معانی و بروز فعل ذی‌شعور از غیرِذی‌شعور. همچنین بررسی قصّه های بهرنگی از منظر عالم خیال منفصل نشان می دهد که بسیاری از قصّه های او بیرون از حوزۀ اندیشه های مارکسیستی قرار خواهند گرفت.

a study of “the imaginal world” in samad behrangi’s stories from the perspective of henry corbin’s phenomenology (case study: “talḵhun” and “the sigh”)

the “imaginal world” is the link between the material and immaterial universes. in other words, this world is an interworld whose events and elements are situated between the material and the intellectual worlds. henry corbin, by combining the phenomenology of husserl (and other philosophers of this school) with the views of the great eastern thinkers, especially with those of shaikh al-ishraq’s, discovers this world. he, then, examines different texts from the point of view of this interworld. among the texts that can be studied by the criteria of the imaginal are the stories of samad behrangi, an author who is generally known to be influenced by marxist thought and is considered as one of the most prominent figures in children’s literature. this paper employs a descriptive-analytical method to examine the elements of the imaginal in two of behrangi’s stories, “talḵhun,” and &the sigh&. according to the findings of this study, some of the elements of the imaginal in these stories include, the subjective nature of time, disobeying physical geography, defying the properties of the matter, following the imagination in gaining understanding and awareness, embodiment and embodiment of meanings, and conscious action emanating from the non-conscious. based on the present research, many of behrangi’s stories will fall outside the marxist thought.