تحلیل درآمد در مناطق روستایی ایران

اقتصاد روستایی به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین ابعاد توسعه پایدار سکونتگاه‌های روستایی، وابسته به عوامل متعددی است. در میان عوامل موثر بر توسعه پایدار اقتصاد روستایی، شاخص درآمد از مولفه‌های کلیدی است که برخورداری از سطح قابل قبولی از آن، می‌تواند در تامین رفاه و آسایش روستاییان موثر باشد. با توجه به چالش‌های متعدد جامعه روستایی ایران، بررسی و تحلیل وضعیت درآمد آن‌ها و همچنین شناسایی عوامل موثر بر سطح درآمد جامعه روستایی، می‌تواند بستر شناختی لازم را برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در خصوص تقویت سطح درآمد و به تبع آن توسعه اقتصاد روستایی فراهم نماید. از این‌رو هدف این پژوهش کمی و کاربردی، بررسی و تحلیل فضایی سطح درآمد و شناسایی عوامل کلیدی مرتبط با آن در مناطق روستایی ایران است. داده های مورد نیاز از مرکز آمار ایران در سال 1400 اخذ شده و برای تجزیه و تحلیل آن‌ها، از نرم‌افزار‌های spss و arc gis استفاده شده است. نمایش فضایی سطح درآمد در استان‌های کشور نشان داد اکثر مناطق روستایی مرزی، در سطوح محروم و بسیار محروم واقع شده‌اند. نتایج همبستگی میان سطح درآمد و متغیرهای مستقل پژوهش نشان داد چهار متغیر برخورداری از زیرساخت‌های رفاهی، درصد باسوادی، درصد شاغلین بخش خدمات و شاغلان با 49 ساعت کار معمول و بیش‌تر، با سطح درآمد روستاییان ارتباط آماری معنی‌دار و مثبت داشته‌اند و سه متغیر درصد شاغلین بخش کشاورزی، درصد روستانشینی و فاصله از مرکز (پایتخت)، با متغیر وابسته پژوهش رابطه آماری معنی‌دار منفی داشته‌اند. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد دو متغیر برخورداری از زیرساخت های رفاهی و درصد شاغلین بخش خدمات، به‌ترتیب با ضرایب رگرسیونی 0.615 و 0.512، در مدل نهایی برازش شده (با تبیین 63.6 درصد از واریانس درآمد جامعه روستایی ایران) قرار گرفته‌اند و در تبیین واریانس درآمد، اثرگذار هستند.

analysis of income in rural areas of iran

rural economy, as one of the most important dimensions of sustainable development of rural settlements, depends on several factors. income is one of the key components affecting the sustainable development of rural economy; therefore, an acceptable level of it can influence the well-being and comfort of the villagers. considering the many challenges of the rural society of iran, investigating their income as well as identifying the factors affecting the income level of the rural society can prepare the ground for policy-making and planning to increase the income level and consequently develop rural economy. therefore, the aim of this quantitative and applied research is to investigate and spatially analyze the level of income and identify the key factors influencing it in rural areas of iran. the required data were obtained from iran statistics center in 2022, and spss and arcgis software were used for data analysis. the spatial presentation of the income level in the provinces of iran showed that most border rural areas were deprived or very deprived. the results of correlation between the level of income and the independent variables showed that the four variables of having welfare infrastructure, literacy percentage, the percentage of employees in the service sector and employees regularly working 49 hours and more had a statistically significant positive relationship with the income level of villagers and the three variables of the percentage of employees in the agricultural sector, the percentage of rural population and distance from the center (capital) had a statistically significant negative relationship with the dependent variable. the results of multiple regression showed that the two variables of having welfare infrastructure and the percentage of employees in the service sector with regression coefficients of 0.615 and 0.512, respectively, are included in the final fitted model (by explaining 63.6% of the income variance of the rural society of iran), and they influence explaining the variance of income.