دانش بومی و پایداری فضاهای روستایی در مقابل مخاطره خشکسالی مورد مطالعه: شهرستان نیک شهر

استان سیستان و بلوچستان به ویژه شهرستان نیک شهر از مناطق خشک و کم آب ایران است، خشکسالی ها در این فضاهای جغرافیایی معمولا اثرات مخرب شدیدی نسبت به سایر مناطق کشور دارند. در راستای تعدیل این مشکل چاره ای جز استفاده از تجربیات پیشینیان و تلفیق آنها با دانش مدرن نیست. به این ترتیب فعالیت مطالعاتی حاضر بر آنست که به بررسی نقش دانش بومی در کاهش اثرات خشکسالی در محدوده مورد مطالعه بپردازد. تحقیق حاضر از حیث ماهیت  توصیفی تحلیلی و از حیث هدف در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه روستاهای شهرستان نیک شهر است که از طریق نمونه گیری غیر احتمالی جمعیت روستایی با حداقل 40 سال سن، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. نمونه گیری در مرحله اجرای پرسشنامه تصادفی ساده بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 308 پرسشنامه تعیین گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که دانش بومی مربوط به منابع آبی در حد متوسط، دانش بومی زراعی و باغی در مقابله با خشکسالی با  تاثیر زیاد و دانش بومی دامداری در مقابله با خشکسالی در حد متوسط تاثیر گذار بوده اند. نتایج حاصله همچنین نشان می دهد، میزان استفاده از روش های سنتی و بومی برای کاهش اثرات خشکسالی و مدیریت آب در مقابله با خشکسالی در حد متوسط بوده است.

indigenous knowledge and sustainability of rural areas against the risk of drought (case study:nikshahr county)

sistan and baluchestan province, especially nikshahr city, is among the dry regions of iran which makes it much more susceptible to drought compared with other regions. in order to address and alleviate this problem, we have to use the past experience and combine it with modern knowledge. therefore, the purpose of the present applied, descriptive-analytical research was to study the role of indigenous knowledge in reducing the consequences of drought in the region under study. a researcher-made questionnaire was used for data collection. the population of the research included all of the villages of nikshahr and the sample, determined based on non-probabilistic sampling, included rural population whose age was at least 40. simple random sampling was used for the distribution of questionnaires, and based on the cochran’s formula, 308 questionnaires were identified. the results indicated that indigenous knowledge of water resources and indigenous knowledge of livestock moderately influence coping with drought, while indigenous knowledge of crop and garden highly influence it. the results also indicated that indigenous and traditional methods moderately influence the alleviation of the consequences of drought and management of water resources.