تحلیل سازوکارهای بهبود و پایداری تعاونی آب بران سد تبارک در شهرستان قوچان

تعاونی های آب بران در راستای بهره گیری از توانمندی های مردمی و جلب مشارکت آنان در سرمایه گذاری و استحصال و مهار آب های سطحی ایجاد شده اند. در حال حاضر به دلیل مشکلاتی از جمله وجود خرده مالکی، نبود قوانین مشخص و نبود مشارکت بین کشاورزان این تعاونی ها از کارایی لازم برخوردار نیستند. مطالعه حاضر، با هدف تحلیل سازوکارهای بهبود و ساماندهی تعاونی آب بران سد تبارک شهرستان قوچان انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای تعاونی آب بران به تعداد 490 نفر بودند که 215 نفر از آنها براساس جدول کرجسی- مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه  بود. روایی پرسشنامه با استناد به نظر پانل کارشناسان و پژوهشگران در زمینه تعاونی آب بران مورد تایید قرار گرفت  و برای تعیین پایایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرنباخ استفاده شد که با توجه به مقدار آن برای بخش های مختلف پرسشنامه ( بین 0.79 تا 0.95) تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از  مدل سازی معادلات ساختاری با به کارگیری نرم افزار آموس  انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که سازوکارهای فنی، آموزشی-ترویجی، حمایتی، قانونی و اجتماعی در بهبود و ساماندهی تعاونی آب بران سد تبارک تاثیر دارند و 62 درصد واریانس متغیر وابسته را تبین نموده اند. سازوکارهای فنی و آموزشی – ترویجی بیشترین اثر را بر بهبود و ساماندهی تعاونی آب بران سد تبارک داشتند. از این رو، پیشنهاد می شود که در مداخلات آتی به منظور افزایش توانمندی تعاونی های آب بران و ایجاد شرایط مطلوب برای بهره برداری بهینه از آن ها به این سازوکارها توجه ویژه ای مبذول گردد.

analysis of mechanisms for improvement and sustainability of tabarak dam ab-baran cooperative in quchan

ab-baran cooperatives have been established to utilize the capabilities of the general public and invite their participation in investment, extraction, and control of water surface. at present, these cooperatives do not have the desired function because of problems such as the existence of a lot of landowners, lack of specific laws, and lack of cooperation between farmers. the purpose of the present research was to analuze the mechanisms for improvement and organization of tabarak dam ab-baran cooperative in quchan. the population of the research included all members of ab-baran cooperative (490 persons), and the sample size was determined to be 215 based on krejcie   morgan table, using stratified sampling method and proportional assignment. a questionnaire was used for data collection. the validity of the questionnaire was verified based on the views of the panel of experts and researchers, and its reliability was established by cronbach’s alpha coefficient (between 0.79 and 0.95 for different sections of the questionnaire). data analysis was done in amos software based on structural equation modelling (sem). the results indicated that technical, educational-promotional, supportive, legal, and social mechanisms influence the improvement and organization of tabarak dam ab-baran cooperative and account for 62% of the dependent variable variance. technical and educational-promotional mechanisms have the highest effect in this regard. therefore, it is suggested that in future decisions, special attention be paid to these mechanisms in order to enhance the capabilities of ab-baran cooperatives and create favorable conditions for their optimal use.