تحلیل فضایی اثرات اقتصادی اجتماعی بازارهای هفتگی در راستای پایداری روستایی (مورد مطالعه: شهرستان صومعه‌سرا)

بازارهای هفتگی از قدیم در بسیاری از روستا‌ها رواج داشته و یکی از مشخصه‌های اصلی بسیاری از روستاها شناخته شده است، به نحوی که در تاریخ اقتصادی و اجتماعی جوامع کارکرد و جایگاه ویژه‌ای دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی تحلیل فضایی بازار‌های هفتگی بر مبنای پایداری روستاها در دهستان‌های شهرستان صومعه‌سرا است. اطلاعات و داده‌های لازم از منابع کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده، ابزار پژوهش نیز پرسشنامه است و روایی آن توسط متخصصین مورد تایید قرار گرفت. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‌های faras، waspas، fvikor استفاده شده است. نتایج رتبه‌بندی معیار‌های اقتصادی و اجتماعی با استفاده از مدل آراس فازی نشان داد، در بعد اقتصادی به ترتیب مولفه‌های درآمد با مقدار وزن 0.497، افزایش کسب و کار با مقدار وزن 0.465، اشتغال با مقدار وزن 0.461، افزایش سرمایه‌گذاری با مقدار وزن 0.446، در بعد اجتماعی نیز به ترتیب مولفه‌های افزایش ارتباط فامیلی با مقدار وزن 0.476، کاهش مهاجرت با مقدار وزن 0.468، منزلت اجتماعی با مقدار وزن 0.454، ارتقای فرهنگ بومی با مقدار وزن 0.431، بالاترین و پایین‌ترین رتبه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. در ادامه نیز نتایج رتبه‌بندی بازار‌های هفتگی با تاکید بر ابعاد پایداری با استفاده از مدل واسپس نشان داد، در بعد اقتصادی، به ترتیب بازارهای هفتگی (گوراب زرمیخ، هندخاله، (شیخ محله) کسما، طاهر گوراب (اباتر)، هندخاله (تولم شهر)، ضیابر، طاهر گوراب )، و در بعد اجتماعی نیز به ترتیب بازار‌های هفتگی (گوراب زرمیخ، هندخاله (شیخ محله)، کسما، هندخاله (تولم شهر)، طاهر گوراب (اباتر)، طاهر گوراب)، بالاترین و پایین‌ترین رتبه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. در نهایت به منظور تحلیل فضایی دهستان‌‌های شهرستان صومعه-سرا با تاکید بر ابعاد پایداری از مدل وایکور فازی استفاده شد، نتایج نشان داد، دهستان‌های کسما با مقدار وزن 0.254، بالاترین رتبه و دهستان طاهر گوراب با مقدار وزن 0.050، پایین‌ترین رتبه را به خود اختصاص داده‌اند.

spatial analysis of social-economic effects of weekly markets in order to sustain rural areas (case study: sumeh sara county)

weekly markets have long been popular in many villages and is one of the main characteristics of many villages. the purpose of this study is to investigate the spatial analysis of weekly markets based on the sustainability of rural areas of somehsara county. necessary information and data were collected from library and field sources, the research tool is a questionnaire and its validity was confirmed by experts. faras, waspas and fvikor models were also used to analyze the data. the results showed the ranking of economic and social criteria using the fuzzy ars model, in the economic dimension, the components of income with a weight of 0.497, increase of business with a weight of 0.465, employment with a weight of 0.461, increase of investment with a weight of 0.446, respectively in the social dimension, respectively. components of increasing family relationship with a weight of 0.476, reducing migration with a weight of 0.468, social status with a weight of 0.454, promotion of indigenous culture with a weight of 0.431, have the highest and lowest ranks. have given. the results of weekly market rankings with emphasis on the dimensions of sustainability using the wasps model showed, in the economic dimension, weekly markets (gorab zarmikh, hindkhaleh, (sheikh mahalla) kasma, taher gorab (abater), hindkhaleh (tolm shahr), ziaber, taher gorab), respectively, and in the social dimension, respectively, weekly markets (gorab zarmikh) , hindkhaleh (sheikh mahalla), kasma, hindkhaleh (tolm shahr), taher gorab (abater), taher gorab), have the highest and lowest ranks. finally, in order to spatially analyze the villages of somehsara city with emphasis on the dimensions of stability, the fuzzy vicor model was used. the results showed that kasma villages with a weight of 0.254 had the highest rank and taher gorab village with a weight of 0.050 had the lowest rank.