حفر بی رویه چاه ها و بسترسازی ناپایداری فضا در دشت قاین

انتقال آب‌های زیرزمینی به سطح زمین از ادوار بسیار دور رایج و متداول بوده‌ است. از جمله روش‌هایی که با استفاده از آنها اقدام به این امر می‌کنند حفر قنات، چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق و چاه‌های دستی است. از دهه 1320 در شهرستان قاینات حفر چاه های عمیق  و نیمه عمیق آغاز شد و به تدریج در تمام دشت ها به ویژه دشت قاین به سرعت و بی رویه گسترش یافت. حفر بی رویه چاه ها مشکلات زیست محیطی را برای این دشت ایجاد نمود. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی اثرات زیست ‌محیطی چاه‌های عمیق و نیمه عمیق بر سکونت‌گاه‌های روستایی دشت قاین بوده است. پژوهش حاضر بر مبنای هدف جزء تحقیقات کاربردی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.  نتایج نشان داد که بهره‌برداری های بی رویه  از منابع آب زیرزمینی در دشت قاین  با حفرچاه‌های عمیق‌ و نیمه‌عمیق باعث به وجود آمدن مشکلات زیست ‌محیطی در سکونت‌گاه‌های روستایی در دشت قاین از جمله خشک شدن قنوات قدیمی، افت سطح آبخوان و کاهش کیفیت منابع آب  شده است. در حقیقت گسترش چاه ها در دشت قاین منجر گردیده با برهم خوردن تعادل محیط زیست، موج شدید ناپایداری در سکونتگاه های انسانی فضا از جمله نقاط روستایی پدیدار گردد.

uncontrolled drilling of wells and space instability in qaen plain

throughout history, it has been very common to transfer underground water to the surface. qanats, deep wells, semi-deep wells, and handmade wells have been among the methods used to that end. drilling deep and semi-deep wells started in 1940s in qayenat and gradually, but rapidly and irregularly, increased in all plains, especially in qaen plain. irregular drilling of wells has caused environmental problems in this plain. the main purpose of the research was to study the environmental effects of deep and semi-deep wells on rural residential areas of qaen plain. the research was an applied, descriptive-analytical one. the results showed that improper exploitation of groundwater resources in qaen plain as a result of digging deep and semi-deep wells has caused environmental problems in rural residential areas, including drying old qanats, drop in aquifer level, and decreased quality of water resources. in fact, too many wells in qaen plain have disrupted the balance of the environment, hence high instability in space human settlements including rural areas.