شبیه‌سازی متغیرهای آکوستیکی به منظور رضایتمندی شنیداری در ایستگاه‌های مترو با استفاده از نرم‌افزار اودئون (نمونه موردی: مترو تهران، تبریز، اصفهان)

کیفیت آکوستیکی در فضاهای عمومی به ویژه خدماتی معمولاً بر اساس دریافت اصوات گفتاری یا وضوح گفتار به همراه آسایش صوتی تعیین می‌شود. ایستگاه‌های مترو به لحاظ عملکردی جزء فضاهای شلوغ و پر رفت‌و‌آمد و از نظر ساختاری و کالبدی دارای هندسه نامتناسب (طول زیاد) و مصالح با ضریب جذب صوتی پایین بوده لذا محیطی پر سر و صدا و دارای اختلالات صوتی هستند. سر و صدای نسبتاً زیاد که علاوه بر نویز زمینه (صدای تجهیزات و سیستم های تهویه و غیره) در اثر منابع صوتی دیگر (قطار، ترمز، موتور، گفتگوی افراد و غیره) سبب ایجاد نویز در ایستگاه‌های مترو می‌شود از مسائل مهم آزار‌دهنده‌ای است که در مواجهه طولانی‌مدت می‌تواند سبب سلب آسایش و آسیب‌های جسمانی شود. صداهای مزاحم و بازتاب‌های پی‌در‌پی، شنیدن پیام‌های ایمنی و ارتباطات کلامی مخاطبان را مختل نموده و باعث خستگی، آشفتگی، عدم تمرکز و خوانایی در محیط می شود. بنابراین در این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه متغیرهای آکوستیکی با استانداردهای بین المللی اقدام به شبیه سازی شده تا در جهت رضایتمندی شنیداری در ایستگاه های مترو راهکارهایی اندیشیده شود. نمونه‌های مورد بررسی از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان انتخاب و در دو نوع و سه حجم متفاوت دسته‌بندی شده‌اند. با وارد کردن سه بعدی نمونه های موردی در نرم افزار اودئون و تعیین متریال سطوح، منبع صوتی و نویز زمینه بر اساس داده های بدست آمده از اندازه گیری های میدانی، مشخص کردن نقاط گیرنده و تنظیمات مربوط به طول پاسخ ضربه ای، شبیه‌سازی صورت گرفته و متغیرهای آکوستیکی تاثیرگذار استخراج شده است. متغیرهایی همچون تراز فشار صوتی، زمان واخنش، زمان افت اولیه، شاخص انتقال گفتار، درصد اشتباهات گفتاری، وضوح صدا و شفافیت گفتار در رابطه با موضوع نویز در محیط و وضوح گفتار ضروری است. نتایج حاصل از شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد حداکثر تراز فشار صوتی در تمام ایستگاه ها بالاتر از 85 دسی بل و حداکثر زمان واخنش در تمام ایستگاه‌ها بالاتر از 2 ثانیه بوده که با استانداردهای بین المللی فاصله دارد. این امر آسایش صوتی و نیز درک گفتار را که مهمترین عامل در ایجاد ایمنی و عملکرد فضاست و ارتباط مستقیمی با رضایتمندی شنیداری کاربران دارد، تحت تاثیر قرار می‌دهد. سنجش و ارزیابی متغیرهای آکوستیکی بصورت کمی نیز دلیلی بر اثبات این ادعا بود. همچنین با بررسی ظرفیت جذب صوتی در فرکانس‌های مختلف نیز به منظور بهینه سازی شرایط آکوستیکی در راستای تامین رضایتمندی شنیداری پیشنهاداتی ارائه شده است تا ظرفیت‌های جذب در فرکانس‌های پایین و فرکانس‌های محدوده‌ گفتاری و شنیداری انسان از طریق ایجاد تنگ‌بری‌ها، گوشه‌سازی‌ها و فضاهای عملکردی حفره‌مانند افزایش یابد.  

simulation of acoustic variables for auditory satisfactionin metro stations by using odeon software(case studies: metro of tehran, tabriz and isfahan cities)

introduction: considering the importance of sound comfort and speech intelligibility in determining the acoustical quality of a space, especially functional spaces, the important indexes of these two factors should be considered. in this research, acoustics in metro stations have been studied, which are functional in crowded and busy spaces, and structurally and physically have disproportionate geometry (long length) and materials with low sound absorption coefficient, thus, a noisy environment with sound disorders. relatively high noise, which in addition to the background noise (noise of equipment and ventilation systems, etc.), in the effect of other sound sources (trains, brakes, engines, people talking, etc.), noise in metro stations is one of the most annoying issues that can cause discomfort and physical damage in the long run. excessive sounds and repeated reflections disrupt the hearing of the audience’s safety messages and verbal communication and cause fatigue, confusion, decentralization, and illegibility of the environment.methodology: this research is quantitative because it has quantitative data that has been obtained from field measurements and simulations. simulation in this research is a method for describing acoustical behavior in metro stations. simulations have been performed to investigate and compare acoustic variables with international standards to devise solutions for auditory satisfaction in metro stations. the case studies were selected from tehran, tabriz, and isfahan and classified into two types and three different volumes. then, by entering the three-dimensional case studies in odeon software and determining the surface material, sound source, and background noise based on the data obtained from field measurements, specifying the receiver points and settings related to the impulse response length, simulation is performed and effective acoustic variables are extracted. variables such as spl, rt, edt, sti, alcons, c, and d concerning the subjects of noise in the environment and speech intelligibility are essential.results: the results of simulations show that the maximum sound pressure level in all stations is higher than 85 db(a) and the maximum reverberation time is more than 2s, which is far from international standards. these effects sound comfort as well as speech understanding, which is the most important factor in creating safety and performance of the space and is directly related to the user`s auditory satisfaction. quantitative measurement and assessment of acoustic variables were also proof of this claim.conclusion: it can be concluded that the type of platform, volume, proportions, and different materials used in the stations are the reason for the heterogeneity of acoustical behavior among stations and the effect of environmental elements, especially space architecture on acoustical conditions and audio dissatisfaction is undeniable.it is also suggested to study the sound absorption capacity at different frequencies to optimize the acoustic conditions for providing auditory satisfaction to increase the absorption capacities at low frequencies and frequencies of human speech and auditory range by creating cutouts, corners, and cavity-like functional spaces.