مدل یابی روابط علی مولفه‌های محیطی مدارس در جهت کاهش پرخاشگری دانش ‌آموزان با میانجی ‌گری نقش تنوع ‌پذیری و فعالیت ‌پذیری

رفتار پرخاشگری در اشکال مختلف جزو مشکلات بزرگ و اساسی جوامع به‌ شمار می‌آید که اهمیت این موضوع در سطح جهانی منجر به پیشنهاد و ارائه راهکارهای کاهش پرخاشگری شده است. کارشناسان محیطی معتقدند که محیط با مولفه‌های خود می‌تواند بر سلامت روان، تنش‌های رفتاری، احساس تعلق به فضا و میزان تعاملات اجتماعی کاربران تاثیر بسزایی داشته باشد. شروع رفتار پرخاشگرانه در دوران کودکی ضمن ایجاد آسیب‌های جدی فردی، تهدیدهای اجتماعی در آینده را به‌همراه خواهد داشت. بنابراین مدرسه موثرترین فضایی است که دانش‌آموزان در کنار دوستان و همسالان خود می‌توانند رفتار پرخاشگری را از یکدیگر تقلید کنند و یا نسبتا آرام و منطقی رفتار کنند. هدف اصلی پژوهش در راستای کاهش این‌گونه رفتارهای دانش‌آموزان در مدارس، رسیدن به مدل روابط علی مطلوب میان مولفه‌های محیطی موثر می‌باشد. روند پژوهش بر اساس روش تحقیق پیمایشی بوده و جهت ارزیابی مولفه‌های محیطی موثر بر کاهش رفتار پرخاشگری که از چارچوب مبانی نظری استخراج شده، پرسشنامه‌ای میان 317 نفر از دانش‌آموزان پسر در مقطع دوم متوسطه تهیه و توزیع شده است. تحلیل داده‌ها نیز به‌روش تحلیل عاملی بوده که به تبیین رابطه‌ی بین مولفه‌های محیطی پرداخته و مدل نهایی پژوهش در نرم‌افزار ایموس ترسیم شده و روابط علی مدل به‌کمک تحلیل مسیر ارزیابی شده است. در مدل نهایی سه چرخه از عامل طبیعت‌گرایی بر محیط بدون تنش تاثیرگذار بوده، چرخه اول که بیان‌گر نقش طبیعت در کنار خوانایی و انعطاف‌پذیری فضا، منجر به حرکت چرخه دوم با اضافه شدن عامل تنوع‌پذیری و سپس چرخه سوم با عامل فعالیت‌پذیری خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از این است که چرخه‌ی طبیعت‌گرایی با میانجی‌گری تنوع‌پذیری به میزان %39.8 و فعالیت‌پذیری به میزان %40.2 موجب شکل‌گیری محیط بدون تنش شده است. همچنین عامل خوانایی فضایی با %65.4 و عامل امنیت محیطی با %50.2 به‌عنوان موثرترین عوامل در مدل شناسایی شدند که مدل نهایی تحت تاثیر این دو عامل بوده است. 

modeling causal relationships of school environmental components to reduce student aggression by mediating the role of diversity and activity

introduction: aggressive behavior in various forms is one of society’s major and fundamentalproblems. the importance of this issue at the global level has led to proposals and solutions to reduceaggression. environmental experts believe that the environment with its components can significantlyimpact mental health, behavioral stress, the sense of belonging to space, and the amount of socialinteractions of users. the onset of aggressive behavior in childhood will lead to serious social harmand threats in the future. aggressive behavior is very concerning. aggressive children are harmed intheir relationships with family, peers, and teachers, and this behavior will affect their academicperformance, concentration, and learning. for this reason, the identification of factors affecting thisbehavior has been the focus of mental health researchers and should be considered by the educationalsystem. thus, school is the most effective environment in which students, along with their friends andpeers, can imitate aggressive behavior or they can behave relatively calmly and logically. the mainpurpose of this research to reduce such behaviors of students in schools is to achieve a model ofoptimal causal relationships between effective environmental components.methodology: the research method is based on a survey to evaluate the environmental componentsthat are affecting the reduction of aggressive behavior, which was extracted from the framework oftheoretical foundations. a questionnaire was prepared and distributed among 317 male high schoolstudents. data analysis is a method of factor analysis in which the relationship between environmentalcomponents is explained, and the final research model is drawn from emus software. also, causalrelationships of the model are evaluated using path analysis.results: in the findings of the research, the relationship model between the seven main factors ofenvironmental components and students’ aggression in schools has been drawn. these factors includethe effect of a stress-free environment in establishing a sense of empathy among students, the effect ofdiversity in increasing spatial attractiveness, the effect of readability and accessibility on improvingstudents’ mental peace, the effect of naturalism on the formation of a fresh environment, the effect ofprivacy on increasing environmental security, and the effect of flexibility of environmental elements.in improving the performance and finally, the effect of furniture and diverse arrangement is on settingthe activity of the environment. in the final model, three cycles of naturalistic factors impact theenvironment without stress. the first cycle, which expresses the role of nature along with thereadability and flexibility of space, will lead to the movement of the second cycle with the addition ofthe diversity factor and then the third cycle with the activity factor.conclusion: the results indicate that the cycle of naturalism with the mediation of diversity at 39.8%and activity at 40.2% has led to the formation of a stress-free environment. also, the spatial readabilityfactor with 65.4%, and the environmental security factor with 50.2% were identified as the mosteffective factors in the model, and the final model was influenced by these two factors.