بازشناسی مسکن بومی منطقۀ منوجان استان کرمان با رویکرد پدیده‌ شناسانۀ شولتز و هایدگر

ازآنجا که معماری بومی در هماهنگی با تجربه زیستۀ بومیان شکل می گیرد، معماری‌ای از مدخل فضای وجودی است که از منظر شاعرانگی، فضایی نامنتظر و درعین‌حال آزادکننده است که به ‌واسطه خیال، کشف و فهم می شود. بنابراین مقاله حاضر، با رجوع به رویکرد پدیده‌شناختی که ریشه در فلسفه داشته و بر مفاهیمی چون تجربه زیسته و ادراک انسان از هستی اشاره دارد، موضوع را به‌گونه‌ای بررسی نموده که چگونگی در آن ممکن باشد. در راستای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش: «چگونه می توان با معیارهای پدیده شناسی برآمده از نظریات هایدگر و شولتز، به تحلیلی وجودی (اگزیستانسیال) از تحقق سکونت در معماری‌بومی منطقۀ منوجان دست یافت؟»، معیارهای پدیده شناسانۀ برآمده از مطالعات نظری پایه، در فلسفه وجودیِ هایدگر و پدیده شناسیِ مکان در تحقیقات شولتز شامل: یک مورد متغیر وابسته مولفۀ باشیدن و ده مورد متغیر مستقل شامل: مکانمندی، آشکارگی، خودبودگی، گردآوری، خصلت، دربرگیرندگی، نمادین سازی، مراقبت، معناداری وشاعرانگی استخراج و تدوین شدند؛ سپس در جهت هدف تحقیق یعنی فهم عمیق تر و بهتر معماری‌بومی منوجان در توصیف و تفسیری پدیده شناختی با معیارهای ذکرشده ارائه شد. جامعه آماریِ این پژوهش، بنا و فضای زیستی بومیان -کپر و عناصر وابسته به آن- می باشد.  آنچه این سکونتگاه/قرارگاه را به طرز چشمگیری از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند، نوعِ مصالح، شکل و نحوۀ استقرار کپرها از یک‌سو و از سوی دیگر شیوۀ سکونتی است که در آنجا محقق شده است. نتایج نشان داد سکونتگاه موردنظر در عین تمامی مشکلات اقتصادی و فقر شدید ساکنین آن، مولفه‌های لازم برای تحقق سکونت در تطابق با احراز هویت و پذیرش کاربری و درنتیجه در رابطه با فرم و فضا را در خود دارد. درنهایت سعی شد نشان داده شود این شیوۀ سکناگزیدن/باشیدن واجد امتیازاتی است که در پژوهش‌ها و مطالعات رایج معماری مغفول می‌ماند؛ امتیازاتی که معطوف به تجربۀ زیستۀ ساکنان و رابطۀ وجودی آن‌ها با محیط و مکان زندگی‌شان می‌باشد که به نظر می‌رسد با تحلیلی وجودی و رویکردی پدیده‌شناسانه بهتر به دید می‌آیند. 

existential analysis of vernacular housing in the manoujan region of kerman province with the phenomenological approach of schultz andheidegger

introduction: since vernacular architecture is formed in harmony with the lived experience of thenatives, it is an architecture of existential space, which, from a poetic point of view, is an unexpectedand at the same time liberating space that is discovered and understood through imagination.therefore, the present article, by referring to the phenomenological approach that is rooted inphilosophy and refers to concepts such as lived experience and perception of human beings,examines the issue in a way that how is possible. methodology: to answer the main question of the research: how can the phenomenological criteriaderived from heidegger and schultz’s theories provide an existential analysis of the realization ofhabitation/dwelling in the indigenous architecture of manoujan region?, phenomenological criteriaderived from basic theoretical studies in heidegger’s philosophy of existence and the phenomenologyof place in schultz’s research, include: one case dependent variable of dwelling, and tenindependent variables including: spatiality, gathering, character, and poetic were extractedand compiled.results: then, the findings of field studies on manoujan vernacular architecture were presented in theform of analysis and description by schultz and heidegger phenomenological criteria in order toachieve a deeper and better understanding of manoujan vernacular architecture in describing andinterpreting the phenomenological phenomena with the mentioned criteria. what significantlydistinguishes this habitat - the collection of adjacent capers - from similar specimens is the type ofmaterial, the shape, and manner of the capers and other related elements, on the one hand, and thehabitat that has been established there, on the other.conclusion: the results showed that the settlement in question, despite all the economic problemsand severe poverty of its inhabitants, has the necessary components for the realization ofhabitation/dwelling and sense of place in accordance with the authentication and admittance of utilityand therefore in relation to form and space. finally, it was tried to show that this dwelling methodhas advantages that are neglected in current architectural research and studies; the advantages arefocused on the lived experience of the residents and their existential relationship with theirenvironment and place of living, which seems to be better seen with existential analysis and aphenomenological approach.