بازخوانی دگرگونی فضا و مکان شهری در ساحت توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات

       توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات در قرن 20 و ورود به عصر اطلاعات در ساحت تغییر در فضای سیاسی و اقتصادی جهانی تحولات بسیاری را پدیدار شده است. ورود به عصر اطلاعات بنیان و ریشۀ ساخت دولت نئولیبرال از دهۀ 1970 را فراهم ساخته است و ایجاد تغییر در ساختارهای کنونی را در پروژۀ خود قرار داده است. تحت لوای این تغییرات، بازسازماندهی سرمایه‏داری با توصیف تغییرات توسط اطلاع‌گراها، قابل وقوع است. اقتصاد اطلاع‌گرایی ترسیم اجمالی مولفه‏های اقتصاد و تغییرات جدید را، با ملاحظۀ باور کاستلز نسبت به اتصال آن مولفه‏ها به هم در مفهوم «فضای جریان‏ها» در تضاد با «فضای مکان‏ها»، ارائه می‌دهد. بدین سبب شهر با ماهیت جدیدی از فضا روبه‌رو می‌شود. از این‌رو هدف این مقاله بر بازخوانی مفهوم فضا و فضای شهری و تغییرات آن تحت تاثیر توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات متمرکز شده است. بدین منظور با استفاده از روش مرور سیستماتیک، مقاله‌های مرتبط با تاثیرات توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شهر و فضا و مکان شهری، استخراج، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این امر با جستجوی مقالات معتبر آغاز شد و با مطالعۀ چکیده و نتایج تحقیق بیش از 100 مقاله و پایش آن‏ها، و در نهایت انتخاب 42 مقاله پس از ورود در محیط نرم‏افزار اکسل، انجام پذیرفت. مقاله‏های انتشار یافته به زبان انگلیسی و بین فاصلۀ زمانی 30 سالۀ 1990-2020 هستند. بررسی و تجزیه و تحلیل مقالات، زیرشاخه‌های مرتبط با تغییر فضا و مکان شهری بواسطۀ توسعۀ فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات را در 4 حوزۀ اصلی طراحی شهری، برنامه‌ریزی شهری، مشارکت شهری، الگوی سفر، قابل تفکیک نموده است. مطابق با نتایج حاصل از تحلیل‌های به عمل آمده، حوزه‌ها و زیرحوزه‌های موثر در ایجاد تغییرات در فضا و مکان شهری استخراج شدند و فضاهای اشتراکی و فضاهای اختصاصی مرتبط با 4 حوزۀ اصلی ارائه گردیدند.