|
|
چارچوبی نوین برای خوانش معماری آرامگاهی ایران در دوره تاریخی ایلخانیان (نمونه پژوهی: آرامگاه های محدوده جغرافیایی آذربایجان)
|
|
|
|
|
نویسنده
|
بهنود الناز ,بلیلان لیدا
|
منبع
|
مطالعات محيطي هفت حصار - 1402 - دوره : 12 - شماره : 45 - صفحه:105 -120
|
چکیده
|
دوره ایلخانیان مغول یکی از ادوار مهم و سرنوشت ساز تاریخ ایران محسوب میشود و بسیاری از نوآوری های فرهنگ و تمدن ایران که در دوره های بعد پدیدار گشتند پیامد تحولاتی بود که در زمان تاسیس سلسله ایلخانی با اتکا به پیشینه باعظمت ایرانیان به منصه ظهور رسید و دستاوردهای ارزشمندی را نیز به تاریخ بشری عرضه کرد. منطقه آذربایجان نیز در این دوره یکی از مراکز توانمند در عرصه های گوناگون هنر اسلامی گردید. پایبندی ایلخانیان به شمنیسم و رواج و اشاعه آن باعث شکوفایی تصوف در ایران عصر آنان شد. اگر عرفان را مکتبی فکری- عملی که سعی بر شناخت حقایق امور به طریق اشراق و کشف و شهود دارد، تعریف کنیم، عرفان شمنی و تصوف اسلامی در زیر این تعریف میگنجد. در این دوره در سایه آزادی مذهبی، تجلی آموزه ها و برخی از وجوه تصوف در ساختار کالبدی معماری بناها را شاهدیم. در بین مجموعه های معماری این دوره، معماری آرامگاهی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با توجه به اینکه آرامگاه سازی در میان جوامع مختلف معلول عامل عمده اعتقاد به جهان بعد از مرگ و حب ذات است، به نظر میرسد ساختار معماری آرامگاهها، ارتباط تنگاتنگی با مفاهیم کهن الگویی داشته باشند. روانشناسی تحلیلی یونگ ابزار معرفی تازه ای جهت فهم معانی و دریافت پیامهایی نو از منابع هنری و ادبی به شمار میرود. بر اساس این نظریه، کهن الگوها، بن مایه ها و تصاویر نمادینی هستند که در اساطیر و فرهنگ ها، مفاهیمی مشترک و مشابهی را در ناخودآگاه بشر به جای گذاشته اند. یکی از کهن الگوهای مهم و محوری که در روانشناسی تحلیلی یونگ مطرح است، کهن الگوی فرآیند فردیت میباشد که در رابطه با پرسش های معنوی در مورد معنای زندگی و هدف هستی مطرح میشود. با این فرض که آثار معماری در ایران، بهمثابه متون ادبی، واجد تفسیر و تشریحاند، این تحقیق سعی دارد با استناد به روش تحلیل کهن الگویی، خوانش معنایی جدیدی بر اساس تاثیر آیین های شمنیسم و تصوف در ساختار معماری این بناهای ارزشمند تاریخی را ارائه نماید. بر این اساس، فهرستی از آرامگاههای دوره ایلخانی با استناد به دایره المعارف پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی گردآوری شد و نهایتا فرایند خوانش آرامگاهها بر اساس رمزگان معماری(رمزگان تکنیکی، رمزگان نحوی و رمزگان معنایی)ارائه گردید.
|
کلیدواژه
|
دوره تاریخی ایلخانی، آرامگاه، خوانش معماری، منطقه جغرافیایی آذربایجان، تحلیل کهن الگویی.
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز, مرکز سردرود, گروه معماری, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز, دانشکده هنر و معماری, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a new framework for interpreting iranian tomb architecture in the historical period of the ilkhanids(sample study: tombs of the geographical area of azerbaijan)
|
|
|
Authors
|
behnoud elnaz ,belilan lida
|
|
|
Keywords
|
ilkhanid historical period ,tomb ,architectural interpretation ,geographical region ofazerbaijan ,archetypal analysis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|