|
|
|
|
شناسایی رابطه محرمیت با تغییرات سازمان فضایی خانه‌های بیرجند در دوره انتقال
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ناصری ازغندی حسن ,طبسی محسن ,رضائی حسن
|
|
منبع
|
مطالعات محيطي هفت حصار - 1402 - دوره : 12 - شماره : 45 - صفحه:71 -88
|
|
چکیده
|
از آنجا که خانواده نظامی است بر پایه روابط درونی و بیرونی، خانه سازمان فضایی ویژه‌ای را می‌طلبد که در آن تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی و نوع رابطه آنها با یکدیگر اهمیت می‌یابد. از این‌رو اصل محرمیت به زیبایی در چگونگی سازماندهی فضایی و نحوه قرارگیری عملکردها، نمایان شده است. تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در دوره انتقال سبب تغییرات گسترده در شیوه زندگی و به تبع آن تحول و دگرگونی در سازمان فضایی بناهای مختلف؛ از جمله خانه‌ها گردید. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناخت تاثیر تغییرات کالبدی سازمان فضایی، در دوره انتقال (اواخر قاجار و دوره پهلوی اول) بر میزان محرمیت خانه‌ها در شهر بیرجند است. بر این اساس، پژوهشگران در پی پاسخگویی به این پرسش هستند که: تغییرات کالبدی سازمان فضایی خانه‌ها چه بوده است و این تغییرات، چه اثراتی را بر میزان محرمیت خانه‌های بیرجند در دوره انتقال داشته است؟ پژوهش حاضر با رویکردی اثبات‌گرایانه، از روش‌های تاریخی و توصیفی تحلیلی در جهت رسیدن به هدف، بهره گرفته است. جمع‌آوری داده‌ها مطابق با دو شیوه اسنادی و میدانی است. جامعه آماری مشتمل بر خانه‌هایی است که متعلق به دوره مورد نظر هستند و ثبت ملی شده باشند؛ نه باب از این خانه‌ها متعلق به دوره قاجار؛ هشت باب قاجار- پهلوی و هشت باب خانه دیگر متعلق به دوره پهلوی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در طی دوران انتقال، میانگین مساحت توده هر خانه از 360 مترمربع به 223 مترمربع کاهش یافته است و تمایل به قرارگیری توده در سه و یا دو طرف فضا نمود بیشتری یافته است. سلسله مراتب حرکتی نیز حذف فیلترها و واسطه‌هایی همانند هشتی و دالان و ایوان را نشان می‌دهد. نتایج موید آن است که تغییرات در مولفه‌ها و عناصری همانند: نسبت توده و فضا، نظم توده و فضا، سلسله مراتب حرکتی، ورودی، هشتی، حیاط و فیلترها، طی بازه زمانی دوره انتقال، در کالبد معماری خانه‌های بیرجند، سبب شده است محرمیت که سابقه‌ای چندهزار ساله در معماری ایران داشته است؛ کمرنگ شود. همچنین مقایسه نتایج پژوهش حاضر با دیگر پژوهش‌ها، نشان می‌دهد که تغییرات در شهر بیرجند نسبت به شهرهایی مانند مشهد، تهران و اصفهان کمتر و آرام‌تر بوده است؛ این امر می‌تواند ناشی از تاثیرات مذهبی و دور بودن بیرجند از تحولات فرهنگی و سبک زندگی در دیگر شهرهای بزرگ آن دوره، ازجمله مرکز استان باشد.
|
|
کلیدواژه
|
محرمیت، دوره انتقال، سازمان فضایی، بیرجند، معماری خانه.
|
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد, گروه معماری, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد, گروه معماری, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد, گروه معماری, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
the identification of relationship between privacy and changes in the spaceorganization of houses in birjand city during the transition era
|
|
|
|
|
Authors
|
naseri azghandi hasan ,tabasi mohsen ,rezaei hasan
|
|
|
|
|
Keywords
|
privacy ,transition era ,space organization ,birjand ,house archite
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|