تحلیل مولفه های انسجام در سوره نبا براساس الگوی فرا نقش متنی هالیدی

تحلیل مولفه های انسجام در سوره نبا براساس الگوی فرا نقش متنی هالیدیچکیدهنگاه از منظر زبانشناسی به قرآن کریم چشم اندازهای نوینی را در پژوهش های قرآنی گشوده است. نظریات مایکل هالیدی یکی از رویکرد های زبان شناسی نقشگراست که هم اکنون توجه زبانشناسان فراوانی را به خود جلب کرده است. هالیدی برای بخش های گوناگون کلام فرانقش های سه گانه اندیشگانی، بینافردی و متنی را قائل شده و مثل آنها سه لایه معنایی را ساماندهی کرده است. هدف این پژوهش بازبینی تحلیل گفتمان سوره نبا در سطح فرانقش متنی طبق فرضیه نقشگرای هالیدی است از این رو با بررسی شکل مبتدا خبری و اطلاعی سوره نبا و درک اجزاء و فنون خلق همبستگی دریافتیم که سوره نبا از دیدگاه گفتمان بر اساس مکالمه پرسش و پاسخ بوده و در همبستگی متن آن ادات متعدد و گوناگونی موثر است که میزان بهره گیری از این فنون همبستگی دستوری لغوی یا معنایی با هم متفاوت است. اولین و مهمترین فاکتور اتحاد و همبستگی متن در این سوره عناصر واژگانی و لغوی است و عنصر تکرار با ابعاد مختلفش بیشترین بسامد را داراست. کلیدواژه: قرآن کریم، مایکل هالیدی، زبانشناسی نقشگرا ، فرانقش متنی ، سوره نبا

analyzing the components of cohesion in surah al-naba’ based on halliday’s textual metafunction model

a linguistic perspective on the noble qur’an opens new horizons in qur’anic studies. the theories of michael halliday, a prominent figure in functional linguistics, have garnered significant attention from many linguists today. halliday identifies three primary metafunctions within language: the ideational, the interpersonal, and the textual, which correspond to organizing three layers of meaning. this study, using a descriptive-analytical method, revisits the discourse analysis of chapter 78 [surah al-naba’] within the framework of halliday’s textual metafunction theory. by examining the thematic and information structures of chapter 78 [surah al-naba’] and understanding the techniques for creating cohesion, we found that the discourse in this chapter [surah] is structured around a question-and-answer format. various components contribute to the cohesion of its content, and the use of these cohesive techniques—whether grammatical, lexical, or semantic—varies. the first and most important factor in textual unity and cohesion within this chapter [surah] is its lexical and linguistic elements, with repetition, in its various forms, having the highest frequency.