تحلیل آیات داستان نوح (ع) با تکیه بر نظریۀ کنش گفتاری سرل

یکی از نظریات مطرح در حوزۀ علم کاربردشناسیِ زبان که در تحلیل گفتمان کاربرد دارد و می تواند زمینه های درک بیشتر معنا و تفسیر متون را فراهم آورد، نظریۀ کنش‌گفتاری است. این نظریه برای نخستین بار توسط آستین و سپس به کمک شاگردش سرل به اقتضای تعالیمی که از زبان شناسان آموخته بود توسعه یافت. سرل کنش های گفتاری را به 5 گروه اظهاری، ترغیبی، تعهدی، عاطفی و اعلامی تقسیم کرد و به بیان ویژگی های هر یک از این کنش ها پرداخت. داستان های قرآنی از منابع غنی مطالعات زبان‌شناسی به شمار می روند که با بررسی ساختارهای زبانی و بافت متنی آن ها می توان به بررسی انواع کنش های گفتاری پرداخت. این پژوهش می کوشد با روش توصیفی و تحلیل محتوا ابتدا به بررسی کنش‌گفتاری در گسترۀ کاربردشناسی زبان و سپس با توجه به بافت کلام به تحلیل انواع کنش های گفتاری سرل در آیات داستان نوح بپردازد. از جمله کارکردهای مهم این کنش ها، تبیین دقیق صورت های زبانی در جهت کشف معانی ضمنی گزاره های دینی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که زمینۀ غالب آیات داستان از نوع کنش های اظهاری و عاطفی است، این کنش ها بیشتر در پی بیان دعوت به اطاعت از خداوند و انبیای الهی (علیهم السلام)، معرفی خداوند، توصیف عالم خلقت و شرح دیدگاه ها و بیان حالات نوح(ع) می باشد. از معانی ضمنی کنش اعلامی، اعلام آغاز رسالت نوح(ع) و پایان ماموریت وی با قهر الهی و اعلام عدم ایمان به خدا از طرف نسل های غیر صالح است. و از معانی غیر مستقیم کنش های ترغیبی، درخواست هلاکت و نابودی برای کافران است.

analyzing the verses of the story of noah based on searle’s speech act theory

one of the theories proposed in the field of applied language science, which is used in discourse analysis and can provide grounds for further understanding of the meaning and interpretation of texts, is the speech act theory. this theory was developed for the first time by austin and then with the help of his student searle according to the teachings he learned from linguists. searle divided speech acts into 5 groups: assertive, directive, commissive, expressive, and declarative, and explained the characteristics of each of these acts. quranic stories are one of the rich sources of linguistic studies, and by analyzing their linguistic structures and textual contexts, it is possible to examine various types of speech acts. this research tries to analyze the speech act in the field of linguistics using the descriptive method and content analysis, and then, considering the context of the speech, to analyze the types of searle’s classification of speech acts in the verses of noah’s story. among the important functions of these acts is the detailed explanation of linguistic forms in order to discover the implicit meanings of religious propositions. the findings of the research show that the dominant context of the verses of the story is the type of assertive and expressive acts, these acts mostly seek to express the call to obey god and the divine prophets (peace be upon them), introduce god, describe the world of creation, and the description of noah’s views and states. expression of situations is type (a). one of the implicit meanings of the declaration act is the announcement of the beginning of the mission of noah (pbuh) and the end of his mission with divine force and the announcement of disbelief in god on the part of unrighteous generations. and one of the indirect meanings of directive act is asking for destruction for the unbelievers.