معنای مصداقی ترکیب «اساطیر الاولین» در آیات قرآن؛ تحلیل انتقادی دیدگاه مفسران و نگاهی نو به مساله

ترکیب «اساطیر الاولین» در قرآن در نُه آیه آمده‌است. (انعام/25، انفال/31، نحل/24، مومنون/83، فرقان/5، نمل/68، احقاف/17، قلم/15، مطففین/13) این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی به این پرسش اساسی پاسخ می‌دهد که معنای مصداقی ترکیب «اساطیر الاولین» در آیات قرآن چیست؟ در سه آیه (مومنون، نمل، احقاف) مصداق این ترکیب وعده‌ی حشر، بعث و خروج است. برای پنج مورد دیگر مفسران سه مصداق ارائه کرده‌اند: 1. نوشته‌های پیشینیان یا سخنان و نوشته‌های باطل ایشان، 2. داستان‌های اسطوره‌ای، 3. خرافه و افسانه. در یک مورد باقی مانده، آیه‌ 15 قلم، غالباً تفسیری ارائه نکرده‌اند و به بیان معنای لغوی اکتفا کرده‌اند. این پژوهش با روش تحلیلی و انتقادی در تجزیه و تحلیل دیدگاه‌ها و مستندات مفسران شاخص (طبری، طوسی، طبرسی، زمخشری، فخررازی، رشیدرضا، طباطبایی، ابن‌عاشور، فضل‌الله)،  به این نتیجه دست‌یافته که در همه‌ی آیات «اساطیر الاولین» تنها به وعده‌ی بعث، خروج، حشر و نشر در نوشته‌های پیشینیان، اعم از کتب یهود و نصارا و سایر ادیان الهی و اوستا و نوشته‌های قبطیان و هندیان و یونانیان و... اشاره می‌کند. و «آیاتنا» در آیه‌ی 15 قلم، به سوره‌ی حمد برمی‌گردد. مشرکان باور به جهان دیگر، «رب العالمین»، و باور به روز جزا، «یوم الدین»، در آن سوره را «اساطیر الاولین» خوانده‌اند.

the symbolic meaning of the composition of the asāṭīr al-awwalīn (stories of the ancients) in the verses of the qur’an; critical analysis of commentators’ views and a new look at the issue

the composition asāṭīr al-awwalīn is repeated 9 times in qur'an (6:25, 8:31, 16:24, 23:83, 25:5, 27:68, 46:17, 68:15, 83:13). in 23, 27 and 46 it points to superstition and doctrine of the resurrection. in 5 verses it is understood in 3 meanings: 1- the (invalid) words and writings by the former (generations), 2- mythical stories, and 3- superstition and myth. in the remaining case, verse 68, most of the commentators only express the literal meaning. the above three meanings are based on narrations. based on those, this phrase is an accusation of denying divine revelation, in opposition to the qur'an and response to the tahaddi. but qur'anic verses about the ancients are not similar to the stories of rostam and esfandiar. a critical analysis shows that the part of the narration which introduces it as the descent affair of these verses is probably not part of the text and is the narrator's interpretation because it is equal to the simplicity of challenge. this allegation is against qur'anic quotes on this subject from associators. although it is claimed that the narrations cited refer to all the cases of the asāṭīr al-awwalīn, it conflicts with some verses and only the following verses have been used that the meaning has been ambiguous. this paper shows evidence that it refers to the promise of resurrection, exodus, and publication in the writings of the ancients, including the books of jews and christians and other divine religions, the avesta, and the writings of the copts, indians, greeks, etc.