واکاوی حوزه معناشناسی طاقت در قرآن (بر اساس روابط هم‌نشین و متقابل)

رویکرد همزمانی معناشناسی، تلاشی در جهت بازنمایی واژگان مفاهیم قرآنی است؛ زیرا واژگان در قرآن معنای حقیقی خود را از مجموع ارتباطات بینامتنی به صورت شبکه معنایی آشکار می‌نمایند. نوشتار حاضر در پی آن است که نخست به بررسی ریشه ای ماده «طوق» لغت و کاربردهای آن در قرآن بپردازد. پس از آن مفاهیم هم‌نشین و متقابل ماده طاقه مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. رویکرد گزینش مفاهیم هم‌نشین، از میان واژگانی است که دارای قرابت معنایی با کلمه «طاقت» هستند. جستجوی داده‌های قرآنی نشان داد که واژگانی همچون «مبتلیکم، تُحمّلنا، اصراً، بخلو، وسع و یکلّف» هم‌نشین‌های اولیه ماده طاقه هستند که در مولّفه‌های معنایی رنج، مشقّت و سختی اشتراک دارند. در مرحله ثانویه، هر کدام از این 6 کلمه که ضمن قرابت معنایی با «طاقه» هم‌نشین بودند، در برخی آیات با واژگانی هم‌نشین شده‌اند که خود در دایره مولفه‌های معنایی طاقت قرار می‌گیرند. سپس با استفاده از مولفه تقابل معنایی به تبیین چهار ماده «یسر، خفف، رفق و هون» پرداخته شد و برآیند مفاهیم این 4 ماده آسانی، راحتی و سبکی است که ضمن تقابل با معنای مشقّت و سختی در طاقت، سبب اطمینان به دخالت قیود مذکور در کنار توانایی در معنای طاقت خواهند بود. لازم به ذکر است نوشتار حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی_تحلیلی به رشته تحریر درآمده است.

analyzing the field of semantics of strength in the qur’an (based on cohabiting and reciprocal relationships)

the simultaneity approach of semantics is an attempt to represent the vocabulary of quranic concepts. because words in the qur'an reveal their true meaning from the sum of intertextual connections in the form of a semantic network. the purpose of this article is to first examine the root of the word taqah in the word and its uses in the qur'an. after that, the adjacent and mutual concepts of the taqah material will be studied. the approach of selecting cognate concepts is among words that have a semantic affinity with the word taqe. the search of quranic data showed that words such as; mobtilikam, tohmalna, asra', bakhlo, vasa and iklof are the primary companions of the subject of taqah, which share the semantic components of suffering, hardship and difficulty. in the secondary stage, each of these 6 words, which had a semantic affinity with taqah, have been paired with words in some verses that are included in the semantic components of zakat. then, by using the component of semantic contrast, the explanation of the four articles yasir, abbreviation, rafq and hun was discussed and the result of the concepts of these 4 articles is ease, comfort and lightness, which, while contrasting with the meaning of difficulty and difficulty in strength, ensures the involvement of the mentioned restrictions in addition to ability will mean endurance. it should be noted that this article was written using library resources and descriptiveanalytical method.