کاربست نظریه انسجام متن در سوره مبارکه حجرات

از جمله مطالعات میان رشته ای قرآن کریم، مطالعاتی است که در آن با دانش زبان شناسی نوین به بازشناسی لایه زبانی قرآن کریم پرداخته می شود. یکی از مباحث زبان‌شناسی نقش‌گرا، نظریه انسجام متنی است. این نظریه عواملی که اجزاء تشکیل‌دهنده متن را به هم مرتبط می‌سازد و سبب انسجام وهماهنگی آن می‌شود، بررسی می‌کند. مقاله حاضر به کاربست این مطالعات بر سوره حجرات با استفاده از روش تحلیلی_توصیفی پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ابزارهای آفریننده انسجام متنی در این سوره به سه دسته تقسیم می شوند: عامل واژگانی، عامل دستوری و عامل پیوندی. مهمترین عامل انسجام بخش در این سوره، عامل واژگانی است، در این میان، واژه «الله» با 27 مرتبه و واژه «رسول» با 5 بار تکرار نقش اصلی را در سوره دارد. از نتایج این پژوهش می توان به توسعه روش های زبان شناسی در دانش تناسب آیات قرآن، همچنین پاسخ گویی به شبهات مستشرقان درباره ناسازگاری و چندلایگی متن سوره های قرآن و همچنین ارائه یک روش در یافتن محور موضوعی سوره های قرآن کریم اشاره کرد.

analysis of surah al-hujurat based on the components of text coherence

among the interdisciplinary studies of the holy quran, there are studies in which an attempt is made to recognize the linguistic layer of the holy quran with modern linguistic knowledge. one of the topics of functional linguistics is the theory of textual coherence which examines causes of coherence and coordination in the text. the present article has performed these studies on surah al-hujurat using analytical-descriptive method. the research findings show that the tools that create textual coherence in this surah are divided into three categories: lexical factor, grammatical factor and linking factor. the most important unifying factor in this surah is the lexical factor, among which, the word &allah& with 27 times and the word &messenger& with 5 repetitions has the main role in the surah. the results of this research include the development of linguistic methods in the knowledge of the appropriateness of quranic verses, as well as responding to orientalists’ doubts about the inconsistency and multiplicity of the text of quranic suras and also providing a method for finding the thematic axis of quranic suras.