مرور نظام‌مند راهبردهای تقریب بین مذاهب اسلامی از سال 1390 تا 1401

شناخت جامع نسبت به راهبردهای تقریب مذاهب، لازمه طراحی راهبردی جامع، بروز و کارآمد در رسیدن به وحدت اسلامی و تشکیل تمدن واحد است؛ از این‌رو پژوهش حاضر به‌منظور بررسی و ارائه دستاوردهای پژوهش‌های صورت گرفته در موضوع «راهبردهای تقریب بین مذاهب اسلامی» از سال 1390 ش تا 1401 ش به روش مرور نظام‌مند انجام شد و با جستجو در پایگاه‌های مهم اطلاعاتی جهان اسلام و با استفاده از راهنمای گزارش‌دهی مطالعه مقالات مروری «prisma» درنهایت 13 مقاله برای پژوهش انتخاب شد. از پژوهش‌های موردمطالعه پنج راهبرد اصلی علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و تشنج‌زدایی برای تقریب مذاهب اسلامی به دست آمد که مبتنی بر سیاست‌ها و اصول، مقتضیات، شروط و موانع، راهکارهای عملی و اهداف تقریبی هستند. نقشه راه در راهبرد تشنج‌زدایی چنین ترسیم می‌شود که تعامل و ارتباط موثر، دوری از گفتار و رفتارهای غیر تقریبی، مبارزه با تعصب‌گرایی و عوامل تفرقه‌انگیز موردتوجه قرار می‌گیرند. در راهبرد علمی بیشترین توجه روی طراحی نظام فکری و ارتباط جامعه علمی حوزوی- دانشگاهی با استفاده از ابزارهایی همچون تاسیس دانشگاه بین‌المللی، نوشتن و چاپ دائرة‌المعارف‌ها و مجلات علمی است؛ چنانچه در راهبرد فرهنگی، تقویت نظام فرهنگی در میان مذاهب اسلامی توسط مجموعه‌هایی همچون مجمع جهانی تقریب مذاهب موردتوجه است و در راهبرد سیاسی- اقتصادی ارتباط دولت‌های اسلامی و تعاملات مشترک آن‌ها و نابودی اسرائیل موردنظر است و درنهایت با تجمیع راهبردهای پنج‌گانه راهبردی جامع و بروز ارائه شد.

a systematic review of the strategies for proximity of islamic denominations from 2011 to 2022

a comprehensive understanding of the strategies of proximity of denominations is necessary for a comprehensive، up-to-date and efficient strategic design to achieve islamic unity and the formation of a united civilization. therefore، the present research was conducted to review and present the achievements of the researches carried out on the topic of &strategies of proximity among islamic denominations& from 2011 to 2022 using a systematic review method. by searching in the important databases of the islamic world and using &prisma&, a guide for reporting the study of review articles, finally 13 articles were selected for research. from the studied researches، five main strategies including scientific, cultural, political, economic and de-escalation were obtained for the proximity of islamic denominations, which are based on policies and principles, requirements, conditions and obstacles, practical solutions and proximity goals. the road map in the de-escalation strategy is drawn in such a way that effective interaction and communication, avoidance of inappropriate speech and behavior, fighting against bigotry and divisive factors are taken into consideration. in the scientific strategy، the most attention is paid to the design of the intellectual system and the communication of the seminary-university scientific community using tools such as establishing an international university, writing and publishing encyclopedias and scientific journals. as in the cultural strategy, the strengthening of the cultural system among islamic religions is considered by the organizations such as the world forum of the proximity for islamic denominations and as in the political-economic strategy, the relationship between islamic states and their joint interactions as well as the destruction of israel are taken into accounts then a comprehensive and up-to-date strategy is presented by combining the five strategies.