سیاست‌پژوهی توسعه اقتصاد فرهنگ در ایران (بررسی موانع و ارائه راهکارهای سیاستی)

تمرکز بر تولید، توزیع و مصرف صنایع فرهنگی با ارزش افزوده بالا، به عنوان یکی از محوری ترین مسیرهای پیشرفت، عامل توجه به اقتصاد فرهنگ در کشورهای توسعه یافته است. امروزه اقتصاد فرهنگ توسعه یافته به عنوان قدرت جایگزین در اقتصاد سیاسی کشورها شناخته می شود. توسعۀ اقتصاد فرهنگ نیازمند به کارگیری راهبردهای کارآمد و متناسب با شرایط و ایجاد هماهنگی در بخش های مختلف تولید، توزیع و مصرف کالا و خدمات فرهنگی به صورت مستمر و متعادل است. برای دستیابی به چنین هدفی لازم است که نقاط ضعف و موانع پیش روی بخش های مختلف اقتصاد فرهنگ شناسایی و راهکارهای برون رفت از آن به سیاست‌گذاران و اداره کنندگان کشور ارائه گردد؛ بنابراین، در این مطالعه با رویکرد سیاست پژوهی و روش تحقیق کیفی با 30 نفر از متخصصان و فعالان حوزۀ صنایع فرهنگی از طریق نمونه گیری هدفمند، مصاحبه و مسائل موجود در توسعۀ اقتصاد فرهنگ شناسایی و درنهایت راهکارهای سیاستی ارائه شده است. تجزیه‌وتحلیل داده های حاصل از مصاحبه با روش تحلیل محتوای کیفی و در نرم افزار مکس کیودا انجام شده است. نتایج شامل دو بخش مسائل و موانع مربوط به سیاست‌گذاری و اجرا در بخش های مختلف اقتصاد فرهنگ و راهکارهای سیاستی برای رفع موانع و توسعه آن است. این مسائل در حوزه سیاست‌گذاری و سه بخش مهم اقتصاد فرهنگ یعنی تولید، توزیع و مصرف طبقه‌بندی‌ شده‌اند که برخی از مهم ترین مقوله های اصلی آن عبارت‌اند از: عدم همسویی نهادی، عدم وجود رویکرد واقع‌گرایانه در سیاست‌گذاری، حضور دولت در تولید فرهنگی، مسائل مرتبط با آموزش و پژوهش، نیروی انسانی، انجمن ها و اصناف، کسب وکارهای فرهنگی، بخش خصوصی، حقوق مالکیت معنوی، بازار و بازاریابی داخلی و خارجی، رفاه، تقاضا و جامعه پذیری فرهنگی. در پایان راهکارهایی سیاستی برای از میان برداشتن این موانع در حوزه های مختلف ازجمله چگونگی نقش آفرینی دولت، سیاست‌گذاری، مدیریت بخش نیروی انسانی، آموزش، پژوهش، بازار فرهنگی و سایر بخش ها ارائه شده است.

policy research on the development of the economy of culture in iran (examination of obstacles and provision policy solutions)

focusing on the production, distribution, and consumption of cultural industries with high added value as one of the most central paths of progress is the reason for attention to the economy of culture in developed countries. today, the developed economy of culture is recognized as an alternative power in the political economies of countries. the development of the economy of culture requires the use of efficient and appropriate strategies and the creation of coordination in the various sectors of production, distribution, and consumption of cultural goods and services in a continuous and balanced manner. in order to achieve such a goal, it is necessary to identify the weaknesses and obstacles faced by different sectors of the economy and culture and provide solutions to overcome them to the country’s policymakers and administrators.therefore, in this study, with a policy-research approach and a qualitative research method, 30 experts and activists in the field of cultural industries were identified through targeted sampling, interviews, and issues in the development of the cultural economy, and finally, policy solutions were presented. the analysis of the data obtained from the interview was done using the qualitative content analysis method and the maxqda software.the results include two parts: problems and obstacles related to policy making and implementation in different sectors of the economy and culture, and policy solutions to remove obstacles and develop them. these issues have been classified in the field of policy making and the three important parts of the cultural economy, i.e., production, distribution, and consumption, some of the most important main categories of which are: lack of institutional alignment; lack of a realistic approach in policy making; presence of government in cultural production; issues related to education and research; manpower; associations and guilds; cultural businesses; the private sector; intellectual property law; market and domestic and foreign recovery; welfare; demand; and cultural socialization. at the end, policy solutions to remove these obstacles in various fields, including how the government should play a role, policy making, human resource management, education, research, the cultural market, and other sectors, have been presented.