بررسی امید به آینده و میل به برنامه‌ریزی (قابلیت شخصی) افراد ساکن در محلات محروم شهر کرمان: بینش‌هایی برای تحقیق و سیاست‌گذاری

قابلیت شخصی از مهم‌ترین جنبه‌ های بهزیستی ذهنی است که بر انگیزه و میزان فعالیت و تلاش افراد برای رسیدن به موفقیت و پیشرفت تاثیر می ‌گذارد. هدف پژوهش بررسی قابلیت شخصی ساکنان محلات محروم است. این مفهوم (سازه) در دو بعد «امید به آینده» و میل به «برنامه‌ریزی در زندگی» سنجیده شده است. این پژوهش از نوع پیمایشی است که در آن با استفاده از نمونه ‌گیری خوشه ‌ای چندمرحله‌ای با 804 نفر از افراد بالای هجده سال ساکن در محلات محروم (404 نفر) و مناطق غیر محروم (400 نفر) شهر کرمان مصاحبه شده است. علاوه‌بر این به‌منظور مقایسه امید به آینده ساکنان محلات محروم با نمونه کشوری، یافته ‌های طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور (1394) مورداستفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که میزان امید ساکنان محلات محروم به شکل آشکاری کمتر از میانگین کشوری است. همچنین یافته‌ ها نشان داد سطح قابلیت شخصی ساکنان محلات محروم در دو بعد «امید به آینده» و میل به «برنامه ‌ریزی در زندگی»، از ساکنان محلات برخوردار پایین‌ تر است. علاوه بر این نتایج حاکی از آن است که میزان قابلیت شخصی در خود محلات محروم هم متفاوت است و این تفاوت به لحاظ آماری معنی‌ دار است. بررسی تفاوت‌ها در سه محله محروم نشان می ‌دهد که میزان قابلیت شخصی ساکنان آن‌ها در سطح فردی با تحصیلات، درآمد، امنیت، بی‌نظمی اجتماعی و اعتماد و در سطح محله با شاخص ‌های انباشتی عوامل مذکور به‌جز عامل اخیر (اعتماد) همبسته است. سرانجام اینکه متغیر وابسته در سطح فرامحلی با عواملی چون فقر تمرکزیافته، انزوای اجتماعی، رسمی سازی، محیط کسب‌وکار و شرایط اقتصادی ارتباط دارد.