تمایل به فرزندآوری در ایران: تعیین‌کننده‌ها و محدودیت‌ها

در جوامع مدرن امروزی که زوجین تا حد زیادی امکان تصمیم‌گیری درمورد تعداد فرزندان و زمان به دنیا آوردن آن‌ها را دارند، ترجیحات و تمایلات باروری مهم‌ترین تعیین‌کننده‌های رفتار باروری به شمار می‌رود. هدف مطالعۀ پیش رو بررسی تمایلات فرزندآوری افراد ازدواج‌کردۀ همسردار و عوامل موثر بر آن و نیز موانع و محدودیت‌های تمایل به داشتن فرزند در ایران است. بر این اساس، داده‌های گردآوری‌شده در پیمایش ملی خانواده، که سال 1397 در سطح کشوری اجرا شده بود، تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد که حدود 30 درصد افراد بدون فرزند و 48 درصد افراد دارای یک فرزند تمایلی به داشتن فرزند/فرزندی دیگر ندارند. یافته‌ها رابطۀ منفی بین تحصیلات و تمایلات باروری افراد را نشان داد. از طرفی، تمایلات باروری در بین پیروان اهل تسنن در مقایسه با پیروان اهل تشیع بیشتر بود. مردان نیز تمایلات باروری بیشتری در مقایسه با زنان داشتند. همچنین رضایت از زندگی و روابط زناشویی تاثیر معناداری بر تمایلات فرزندآوری افراد دارد. مهم‌ترین علل عدم تمایل به فرزندآوری در چهار دستۀ مشکلات و نگرانی‌های مرتبط با فرزندان و آیندۀ آن‌ها، شرایط کاری و هزینه فرصت، روابط بین همسران، و مشکلات سلامتی و جسمانی افراد قرار گرفتند. بر این اساس، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان، برای افزایش مجدد باروری به سطح جایگزینی، نیاز است تا مجموعه‌ای از سیاست‌هایی را اجرا کنند که به خانواده‌ها در پوشش هزینه‌های مراقبت از کودکان کمک کند و تلفیق زندگی شغلی و خانوادگی زنان را تسهیل کند.

fertility intentions in iran: determinants and limitations

in modern societies, where couples are mainly able to decide on the number and timing of having children, fertility intentions and desires are the most important determinants of reproductive behavior. this study aims to investigate fertility intentions and its determinates and limitations among married people in iran. for this purpose, the national family survey data were analyzed which was conducted in 2018. the results showed that about 30% of childless people and 48% of people who have one child do not want to have a child/another child. findings also revealed a negative relationship between education and fertility intentions. fertility preferences were higher among sunnis and males compared to shiites and females. life satisfaction and marital relationship happiness also significantly affect the childbearing desire. the most important reasons for unwillingness to have children include: &problems and worries related to children and their future&, &work conditions and opportunity costs&, &relationships between couples& and &health and physical problems&. accordingly, policymakers need to implement policy packages to help families cover childcare costs and paid work and childrearing reconciliation to increase fertility to the replacement level.