شناسایی کلان‌روندهای موثر بر بازآفرینی پایدار کلان شهر مشهد

هدف: گسترش و توسعه‌ بی رویه شهرنشینی، باعث افزایش اهمیت توجه به بازآفرینی فضاهای شهری به عنوان یکی از مهم ترین مداخلات در شهرها شده است. بازآفرینی با هدف باززنده سازی فضاهای شهری می تواند بستر مناسبی برای تحقق توسعه‌ پایدار شهری فراهم سازد. از این رو، در سال های اخیر، مورد توجه ویژه مدیران شهری قرار گرفته است. کلان شهر مشهد دارای 69 محله هدف بازآفرینی شهری با جمعیتی برابر با 1287731 نفر (معادل با 42/11 23 درصد جمعیت کل شهر مشهد) است که ضرورت توجه به بازآفرینی شهری در آن، بیش از پیش احساس می گردد. هدف این پژوهش، شناسایی کلان روندهای موثر بر بازآفرینی پایدار کلان شهر مشهد است. روش و داده:در این پژوهش با استفاده از مطالعات و منابع کتابخانه‌ای (با تاکید بر منابع اسنادی) و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان 42 متغیر موثر بر بازآفرینی پایدار شهری در شهر مشهد شناسایی گردید. سپس با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بهره‌گیری از ماتریس اثرات متقابل متقاطع برای طبقه‌بندی روابط بین متغیرهای تحقیق مشخص شد. یافته‌های پژوهش: یافته ها بیانگر آن است که متغیر ریزدانگی مسکن، نبود سیستم مدیریت جامع شهری، ضعف در مطالبه گری ساکنین، نسبت بالای پلاک های کم دوام، نبود حس افتخار به محله به ترتیب بیش‌ترین میزان تاثیرگذاری را در میان عوامل موثر بر بازآفرینی پایدار کلان شهر مشهد دارا می باشند. نتیجه‌گیری: بررسی وضعیت کلانشهر مشهد در محلات دارای بافت های ناکارآمد و فرسوده گویای شرایط نامناسبی است به طوری که وضعیت پراکنش شاخص‌ها در نقشه اثر- وابستگی مستقیم و غیرمستقیم نیز گویای ناپایداری کلان شهر مشهد در حوزه بازآفرینی است که از دلایل این امر می توان به وجود آسیب های اجتماعی، فرسودگی و غیررسمی بودن و مسائل مربوط اشاره داشت. از این رو با توجه به نتایج، استفاده از نیروهای متخصص در دفاتر توسعه محلی؛ تلاش در جهت هم افزایی سازمانها و نهادهای دخیل در امر بازآفرینی به منظور جلوگیری از اجرای برنامه های تکراری و موازی در محلات هدف؛ ایجاد دبیرخانه هماهنگی برای همراستاسازی و جلوگیری از اقدامات بخشی سازمانها و نهادهای دخیل در فرآیند بازآفرینی در کلان شهر مشهد و آگاه سازی ساکنان محلات و محدوده های هدف در جهت بهره مندی و آشنایی با برنامه های بازآفرینی پیشنهاد می گردد.

identification of macrotrends influencing on the sustainable regeneration of mashhad metropolis

objective: the indiscriminate expansion and development of urbanization has increased the importance of paying attention to the regeneration of urban spaces as one of the most important interventions in cities. regeneration with the aim of revitalizing urban spaces can provide a suitable platform for the realization of sustainable urban development. therefore, in recent years, it has received special attention from city managers. mashhad metropolis has 69 target neighborhoods for urban regeneration with a population equal to 1287731 people (equivalent to 42.11% of the total population of mashhad city), where the need to pay attention to urban regeneration is felt more than ever. the aim of this research is to identify the major trends influencing the sustainable regeneration of the mashhad city.method: in this research, by using studies and library resources (with emphasis on documentary sources) and taking advantage of experts' opinions, 42 variables effective on sustainable urban regeneration in mashhad were identified. then, by using the analytical descriptive method and using the matrix of cross-reciprocal effects, the relationships between the research variables were determined.results: the findings indicate that the variable of smallness of housing, lack of a comprehensive urban management system, weakness in residents' demands, high proportion of unsustainable license plates, lack of sense of pride in the neighborhood have the most impact in that order.conclusion: the distribution of indicators in the direct and indirect effect-dependency map showed that mashhad metropolis has an unstable situation in terms of regeneration parameters. therefore, according to the results, the use of expert forces in local development offices; efforts to synergize the organizations and institutions involved in regeneration in order to prevent the implementation of duplicate and parallel programs in the target areas; it is suggested to create a coordination secretariat to align and prevent partial actions of organizations and institutions involved in the regeneration process in mashhad metropolis and to inform the residents of the target areas and areas in order to benefit and familiarize themselves with the regeneration programs.