شناسایی و تبیین پیشران‌های موثر بر توسعه گردشگری با رویکرد آینده‌پژوهی (مورد مطالعه: منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی)

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی مهم‌ترین پیشران‌هایی است که بر توسعه آیندة صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی اثرگذار هستند تا از این طریق بتوان برخلاف مطالعات تبیینی که تنها یک آیندة مشخص را پیش‌بینی می‌کنند، به خلق چند آیندة ممکن، باورپذیر و محتمل پرداخته و درنهایت، به ساخت آیندة مطلوب و مرجح دست یابد. در این راستا، پژوهش حاضر با روشی توصیفی –  تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده‌پژوهی، در پی شناسایی مهم‌ترین پیشران‌هایی است که بر توسعه آیندة صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی تاثیرگذار هستند.روش: این تحقیق، با روشی توصیفی – تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی و با مصاحبه از 20 نفر از خبرگان و متخصصان مسلّط بر موضوع و منطقه مورد مطالعه، به صورت هدفمند، پیشران‌های کلیدی با روش تحلیل مضمون شناسایی گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل ساختاری و تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و با بهره‌گیری از نرم‌افزار میک‌مک، میزان اثرگذاری و وابستگی هریک از آن ها با یکدیگر مشخص شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش، حاکی از آن است که از میان 24 پیشران شناسایی شده، حرکت از سمت اقتصاد محصول‌محور به سمت اقتصاد خدمات (تجربه) محور، توجه به تخریب خلّاق در برابر توسعه طرح‌های تکراری در حوزة گردشگری، خلق جاذبه‌های مکمل، با توجه به مزیت‌های رقابتی منطقه، شفاف‌سازی فرایندی در هدایت سرمایه‌گذاری‌های گردشگری، توجه به مدیریت برند منطقه در حوزة تجارت کالا، استفاده از آموزش‌های کاربردی برای مردم محلی و کسب و کارها، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در اشکال مختلف و سرمایه‌گذاری در گردشگری سلامت، به ترتیب اثرگذارترین پیشران‌ها در توسعه آتی منطقه خواهند بود.نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد که شناسایی عناصر کلیدی که موثر بر توسعه پایدار گردشگری منطقه آزاد انزلی، نقشی حیاتی در پایداری اقتصادی منطقه در بلندمدت خواهد داشت و درنهایت رقابت‌پذیری مقصد را در برابر سایر مقصدها در آینده افزایش خواهد داد که در آن، همه ذی‌نفعان از توسعه گردشگری سود خواهند برد.

identifying and explaining the driving factors affecting tourism development with future studies approach (case study: anzali trade-industrial free zone)

the current research with a descriptive-analytical method and an exploratory future research approach seeks to identify the most important drivers that influence the future development of the anzali free zone tourism industry.at first using interviews with 20 experts which selected purposeful and 24 driving factors explored. then, the effectiveness and dependency of each of them were determined using structural analysis method, the cross-impact matrix and micmac software. the results of the study show that from the identified important variables, moving from the product economy toward experience economy, creative destruction, creating a complementary attraction with respect to the competitive advantages of the region, clarifying the process for leading tourism investments, attention to brand management of anzali in trade part, using practical training for local people and businesses, use of private sector capacities in different forms and investment in health tourism have the most important role in the future development of the region. also, the most dependent variables are investment in health tourism, moving from the product economy toward experience economy, attention to brand management of anzali in trade part, using practical training for local people and businesses and management of handicraft. the present study showed that the identification of the key elements that affect the sustainable development of tourism in anzali free zone will play a vital role in the economic sustainability of the region in the long term and will ultimately increase the competitiveness of the destination against other destinations in the future,