ارائه الگوی پیشنهادی آینده‌نگاری مرجعیت علمی با تاکید بر مطالعه موردی دانشگاه علوم پزشکی گیلان

هدف: فراگیرشدن اصل رقابت‌پذیری در آموزش عالی در فضای ملی و بین‌المللی و ارزشیابی عملکرد دانشگاه‌ها برپایه توفیق آنها در دستیابی به بروندادها، به یکی از جریان‌های اصلی آموزش عالی کشور تبدیل شده است. تنگناهای مالی حاصل از تحریم‌ها و دشوار شدن فروش ذخایر نفت و گاز و درنتیجه کاهش درآمدهای ملی باعث شده دولت برای پشتیبانی از دانشگاه‌ها و تامین اعتبار مورد نیاز آنها نوعی ارزشیابی را مورد توجه قرار دهد. در چنین فضایی چگونگی دستیابی به تعالی، سرآمدی و مرجعیت در سطح ملی و بین‌المللی به یکی از مسائل اصلی سیاست‌گذاران در سطح تحلیل ملی و موسسات آموزش عالی در سطح تحلیل نهادی تبدیل شده است. هدف اصلی این مقاله پاسخ به این پرسش است که چگونه می‌توان به مرجعیت علمی دست پیدا کرد؟ برای پاسخ به این پرسش اصلی، خاستگاه مرجعیت علمی در ایران، تجارب ملی، بین المللی و نیز تجربه دانشگاه علوم پزشکی گیلان به عنوان موردپژوهی بررسی شده است.روش‌: رویکرد به کار گرفته شده در این مقاله ناظر بر آینده‌پژوهی بوده و محور اصلی الهام‌گرفته‌شده از آن «یادگیری حین مشارکت و عمل» است؛ به عبارت روشن‌تر در تمامی فرایندهای مرتبط با احصای اولویت‌های مرجعیت‌ علمی دانشگاه مشارکت تمامی ذی‌نفعان اصلی شامل: شورای راهبردی، مدیران، اعضای هیئت علمی، دانشجویان، دانش‌آموختگان و کارکنان غیرعلمی احصا شده است.از مطالعات اسنادی و تطبیقی برای بررسی درک مرجعیت علمی و بررسی پیشینه پژوهش استفاده گردید و روش های پانل خبرگان و ذهن‌انگیزی برای طراحی تصاویر آینده، شناسایی عوامل پیش‌برنده و بازدارنده، اولویت‌گذاری، راستی‌آزمایی مدل‌های مفهومی و اجرایی مرجعیت علمی استفاده شد و در بخشی از پژوهش از روش پرسش‌نامه برخط (نیمه‌دلفی) برای جمع آوری نظر ذی‌نفعان اصلی بهره گرفته شد. همچنین روش مدل‌سازی برای ارائه الگو مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: دستاورد اصلی این مقاله تعیین حوزه‌های اولویت‌دار دستیابی به مرجعیت علمی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان با مشارکت تمامی ذی‌نفعان این دانشگاه بوده است.نتیجه‌گیری: مهمترین نتیجه به دست آمده در این مقاله آن است که تعیین اولویت‌های دستیابی به سرآمدی و مرجعیت علمی مستلزم مشارکت تمامی نقش‌آفرینان و شکل‌گیری خواست و اراده جمعی در دانشگاه و تبدیل کردن آن به گفتمانی در داخل و خارج از دانشگاه است تا روایی و پایایی لازم برای دستیابی به آینده مطلوب حاصل شود.

futures driven model of scientific excellency, case study: gilan university of medical sciences

purpose: competitive inclusiveness in higher education in the national and international space and the evaluation of the performance of universities based on their success in achieving output has become one of the mainstream of higher education in the country. the financial bottlenecks resulting from sanctions and the difficulty of selling oil and gas have led the government to consider a national and international benchmarking of universities and their financing, which could initiate the competitiveness process in universities and a reduction in dependency on revenues from the oil and rentier economy. in such a atmosphere, how to achieve scientific excellency at the national and international levels has become one of the main questions for policy makers. the ministry of health and medical education, in the form of &packages for the transformation of medical education& encourages medical universities to move from the status quo to the desired situation that has been anticipated in the packages of transformation. acquiring scientific authority as one of the components of the packages is part of the mission of the medical universities of the country. accordingly, the main purposeof this paper is to answer the question of how scientific excellency can be achieved? the origin of scientific excellency in iran, national and international experiences in the subject has been investigated to review the literature. we also designed a process and then a model to test the course. guilan university of medical sciences was selected as a case study for the research. method: the approach used in this paper is from future studies with insisting on “participatory learning and action” method. it means that different stakeholders include: the strategic council members, managers, faculty members, students, alumni and non academic staff has been concerned in different parts of the process. the main methods are documentary studies, comparative studies, expert’s panel, brainstorming, online questionnaire (semi delphi) and modeling. national and international experiences were examined with documentary and comparative studies. online questionnaire method is used to participate different stakeholders. also expert’s panel and brainstorming is used to draw futures images, drivers, priorities, and to verify conceptual model of scientific excellency.  findings: the main achievement of this paper is priority setting for achieving the scientific authority in gilan medical university with the participation of all stakeholders. conclusion: the study concludes that prority setting for achieving excellency and scientific authority require the participation of all stakeholders and shaping the collective will and transforming it to discourse towards the desired future.