شناسایی عوامل کلیدی تاثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود

هدف:اروندرود از جمله حوضه های آبی مشترک در منطقه غرب آسیا می باشد که از حساسیت و جایگاه خاص بنا بر موقعیت ژئوپلیتیکی حاکم برخوردار است. در دوره های مختلف تاریخی روابط دو کشور همسایه ایران و عراق متاثر از نحوه بهره برداری و مالکیت این حوضه آبی بوده است. آخرین اختلاف نظر در این مورد خود زمینه ساز وقوع جنگ هشت ساله میان دو کشور و بروز تلفات انسانی و اقتصادی فراوان برای دو کشور گردید. بنابراین لزوم اتخاذ استراتژی مناسب در روابط دیپلماتیک ایران با عراق بر سر نحوه مدیریت و بهره برداری این حوضه آبی مشترک مورد ضرورت می باشد. روش :در تحقیق پیش رو در گام نخست با مطالعه اسناد و سوابق علمی پیشین صورت پذیرفته مرتبط و استفاده از نظرات 12 نفر از خبرگان، تعداد 48 عامل تاثیرگذار بر آینده هیدروپلیتیک اروندرود احصاء و در گام دوم با تشکیل پانل خبرگی عوامل مشابه با یکدیگر ادغام و تعداد 26عامل مشخص گردید. در ادامه با استفاده از مدل فریدمن تعداد 12 عامل مهم و اثرگذار تعیین و در انتها با استفاده از نرم افزار آینده پژوهی میک مک و بکارگیری روش تحلیل ماتریس متقاطع، عوامل کلیدی مشخص گردیدند. یافته ها:تعداد 5 عامل کلیدی تاثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود مشخص گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد ایران می بایست ضمن فراهم نمودن زمینه های رشد و توسعه شهرها و بنادر حوضه اروند با مذاکره و مشارکت ترکیه و عراق به توافق رسمی در خصوص نحوه و میزان تامین آب رودخانه اروند دست یابد.

identification of effective key factors in the future of arvandrood hydro-politics

purpose: arvandrood is one of the common water resources in west asia, which according to current geopolitics conditions has a special sensibility and position in different historical periods between iran and iraq relationship that has been affected by the ways of exploiting and ownership. the last disagreement relating to this subject had led to 8 years of war between the two countries and occurrence of vast human and economic casualties for the two countries. thus, the need for adoption a suitable strategy in diplomatic relationship between iran and iraq towards ways of managing and exploiting of this common water resource is crucial. method: in this research, in the first step by studying previous related academic documentaries and records and using opinions of 12 experts, 48 factors affecting the future of arvandrood hydro-politics determined, and in the second step by formation of expert panel, similar factors merged and 26 of them were identified. then by using the friedman model, 12 important and effective factors were specified. finally, by using the future studies software micmac and crossover matrix analysis method, the key factors were identified. findings: 5 effective key factors in the future of arvandrood hydropolitics were identified. conclusion: the results show that iran must provide the growth and developments of cities and ports near arvand and negotiate and participate with turkey and iraq based on the amount of water supply in arvand river.