تحول مفهوم زمینه و زمینه‌گرایی در معماری

مفهوم زمینه و زمینه‌گرایی در معماری از دیدگاه نظریه‌پردازان، در گذر زمان در حال تغییر و تحول و با ابهاماتی همراه بوده است. این ابهامات می‌تواند ناشی از جهت‌گیری‌های نظری در دانش بنیانی، نهاد‌های تصمیم گیرنده و همچنین برخی اقدامات عملی صورت گرفته باشد. این پژوهش به چیستی زمینه‌گرایی، سیر تحول آن می‌پردازد. هدف اصلی شناخت ابعاد مختلف این مفهوم و چگونگی تاثیر آن بر مطالعات نظری معماری و شهرسازی است. روش تحقیق تحلیل محتوای متن‌های مرتبط، استخراج کلیدواژه‌های اصلی و تحلیل تحول آن‌ها در طول زمان است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که همواره وجود تعارضی از توجه و عدم توجه به زمینه در مکاتب مدرن، پست مدرن و دیکانستراکشن قابل مشاهده بوده است. همچنین تاکید بر ویژگی‌های سبکی و نمایه فرمی در زمینه‌گرایی تا جایی بسط یافته است که از سایر ابعاد زمینه‌گرایی غفلت شده است. از این رو نیاز به طرح بحثی انتقادی و توسعه نظری آن در گفتمان معماری معاصر مطرح می‌باشد. نتایج تحقیق می‌تواند با بهره‌گرفتن از سیر تحول نظرات گردآوری شده، به پیشبرد مباحث نظری مربوط کمک کند و مسیر استفاده کاربردی از آن را در طراحی معماری هموارتر سازد.