شناسایی و اولویت‌بندی معیارهای انعطاف‌پذیری در طراحی الگوهای مجتمع‌های مسکونی

یکى از نیازهاى اولیه بشر مسکن است که نقش اساسى در تامین حس رضایتمندى او دارد. رشد جمعیت دهه هاى اخیر در ایران و لزوم ایجاد انبوه مسکن سبب کاهش کیفیت و مطلوبیت طراحى ها گشته است و تصمیم گیرندگان این عرصه، با توجه به اهدافى که دارند، کمتر به دنبال پاسخ گویى به مهم ترین موضوع، یعنى نیاز استفاده کننده، هستند و در بهترین حالت ممکن از موضع یک تامین کنندة مسکن و نه یک طراح، تنها به مجموعه نیازهاى اولیة یک خانوادة معمولى توجه مى کنند. امروزه انعطاف پذیری از مهمترین ضرورتهای مورد نیاز در طراحی معماری و شهر است که نمونه های بی بدیل آن نیز در عالم هستی و طبیعت آفریده پروردگار هستی در راستای بیشترین سازگاری با قوانین معماری لازم بنظر می رسد. در این راستا در این پژوهش سنجش و بررسی مولفه های انعطاف پذیری در طراحی مجتمع های مسکونی بر بعد کالبدی محیط خانه و رفتار و عملکرد انسان مورد بررسی قرار گرفته شد. در این تحقیق بخشی از مطالعات که شکل دهنده چارچوب نظری است به صورت توصیفی تحلیلی و بخشی دیگر از نوع کیفی می باشد، جامعه آماری مجتمع های مسکونی الهیه مشهد بوده، شیوه کار، جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق داده های اسنادی (کتابخانه ای)، سایت های اینترنتی، مقالات و نمونه پروژه های انجام شده می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش از طریق پرسشنامه و فرآیند تحلیل سلسله مراتبیahp و با استفاده از نرم افزار expert choice این پارامترها و مولفه ها اولویت بندی و مناسب ترین راهکار ها برای طراحی انعطاف پذیر در مجتمع های مسکونی تعیین گردیده است. این پژوهش بیانگر این نتیجه بود که تطبیق پذیری، تنوع پذیری و تغییر پذیری از مهم ترین مولفه های انعطاف پذیری می باشند، همچنین باتوجه به تحلیل پرسشنامه های صورت گرفته نشان داده شده است که شهروندان نسبت به بعد کالبدی عکس العمل مثبت دارند و احساس آرامش و امنیت و رضایت بیشتری در اینگونه طراحی ها دارند.