نور در معماری ایران

در دهه های اخیر بحران های ناشی از کمبود انرژی و استفاده روزافزون از انرژی خورشید در ساختمان مورد توجه قرار گرفته است حال آنکه روشنایی طبیعی تنها یکی از این زمینه ها است که از گذشته در معماری ایران دارای ارزش بوده، الگوهای نورپردازی مورد استفاده در این معماری در اثر تعامل جوامع سنتی با یکدیگر و با طبیعت زیستگاه خود و نحوه ارتباط با ماوراطبیعه در طول سالیان متمادی شکل گرفته است. با توجه به این سه نوع دیدگاه اصلی، معنویت گرایانه یا روحانی، رویکرد زیبایی شناسانه یا روانشناانه و رویکرد فیزیکی یا علمی، در نحوه نگرش انسان نسبت به حضور نور در فضا وجود دارد. بنابراین در این پژوهش سعی داریم با تاکید بر لزوم بازخوانی جنبه های کیفی و معنویت بخشی نور طبیعی در معماری سنتی ایران، با نگرش تحلیلی به بررسی چگونگی حضور کیفی نور در عرصه فضای معماری پرداخته می شود. در این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام پذیرفته با بررسی و معرفی گونه های استفاده از نور در معماری ایرانی، مولفه های استفاده از نور و نحوه و میزان ورود نور به فضاهای معماری سنتی ایران را در سه دسته مولفه های فضای معنوی، مولفه های کیفی فضا و مولفه های کیفی_معنایی نور دسته بندی نموده ایم.