تدوین مولفه‌های موثر بر 'معماری زمینه‌گرا'

زمینه‌گرایی مانند سایر مباحث حایز اهمیت در معماری، مولفه‌ها و ابعادگوناگونی دارد که توجه به هر یک از آن‌ها می‌تواند برای خلق معماری زمینه‌گرای موفق، تاثیر به‌سزایی داشته باشد. هر یک از نظریه‌پردازان به مولفه‌های خاصی از زمینه‌گرایی اشاره داشته و تعدادی از مولفه‌ها را مهم دانسته‌اند. هدف پژوهش حاضر شناخت مجموعه‌ جامع‌تری از مولفه‌های موثر بر زمینه‌گرایی و تعیین اولویت و اهمیت نسبی هر یک، از دیدگاه صاحب‌نظران است. پرسش این است که مولفه‌های موثر بر زمینه‌گرایی چیست؟ پژوهش‌گران به چه مولفه‌هایی اولویت بیشتری داده‌اند؟ و چگونه می‌توان این مولفه‌ها را در طراحی و ارزیابی آثار معماری بکار برد؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها، ابتدا با جست‌وجو در متن‌های مرتبط، مولفه‌های موثر در زمینه‌گرایی استخراج و سپس مولفه‌هایی تعیین و در نهایت اولویت نسبی هر مولفه مشخص شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که پژوهش‌گران، زمینه‌گرایی را با مولفه‌های کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، اقلیمی، معنایی، انسانی، بصری-احساسی، فعالیتی و زیست محیطی، تعریف کرده‌اند. مولفه‌های کالبدی، فرهنگی و اجتماعی، نسبت به سایر مولفه‌های زمینه‌گرایی فراوانی بیشتری دارند. نتایج پژوهش و مولفه‌های استخراج شده حاصل از آن می‌تواند به منظور بررسی ارتباط معماری با زمینه، در ابعاد مختلف جغرافیایی شامل ارتباط با بناهای مجاور، ارتباط با سایت، ارتباط با منطقه و در ابعاد مختلف زمانی شامل گذشته، حال و آینده برای طراحی و ارزیابی بناهای زمینه‌گرا مورد استفاده قرار گیرند.