نقش آب و رابطۀ در باغ ایرانی با نمادشناسی و زیبایی شناسی نمونۀ موردی: باغ فین کاشان

شهرکاشان درحاشیۀ کویر و در فاصلۀ 220 کیلومتری جنوب شهر تهران و 86 کیلومتری جنوب شهر قم واقع شده است. مختصات جغرافیای آن 51 درجه و 27 دقیقۀ طول شرقی و 33 درجه و 59 دقیقۀ عرض شمالی است. و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد بین 940 تا 1130 متر می باشد. باغ فین به عنوان یکی از برجسته ترین نمونه های باغ ایرانی در این شهر محسوب می شود. می توان این مدعی شد که باغ، خوش آیندترین فضا در معماری ایرانی محسوب می شود، مخصوصا در مناطق گرم و خشک ایران، چرا که در این نواحی کمبود آب منجر به نبود فضاهای سبز شده است. ناحیۀ فین یکی از تفرج گاههای اطراف کاشان می باشد، که در جنوب غربی این شهر واقع شده است. ناحیه ای که باغ فین در آن واقع شده، به نام فین کوچک معروف بوده است. این باغ تاریخی در مجاورت مظهر چشمۀ تاریخی سلیمان قرار گرفته است. منطقۀ فین کوچک به واسطۀ برخورداری از شرایط محیطی خاص، برای این شهر ییلاق محسوب می شد و به تبع آن به عنوان اقامت گاه سلطنتی مورد استفادۀ پادشاهان قرار می گرفت. باغ مذکور با قرارگیری این باغ در روی شیب و کاشت درختان بلند، در سیمای شهر نیز اثرگذار بوده و در شخصیت بخشی به آن نقش کلیدی داشته است. باغ ایرانی تمثیلی از بهشتی بشارت داده از جانب پروردگار است که برآمده از باورها و اعتقادات مردم ایرانی نیز می-باشد. با بررسی و مطالعۀ باغ های ایرانی و با شناخت ویژگی های عناصر تشکیل دهندۀ آن می توان به نماد و مفهوم هر یک از آنها پی برد. آب از اصلی ترین عوامل در ایجاد و حفظ حیات باغ محسوب می شود، و جزء عناصر مقدس قرار می گیرد. آب به واسطۀ ویژگی هایی نظیر شفافیت، بافت، صدا، فرم، حرکت و غیره در مباحث نمادشناسی و زیبایی شناسی همواره مورد توجه قرار گرفته است. این عنصر مهم به جهت برخورداری از خصوصیاتی که عنوان شد، این قابلیت را دارد که ادراک انسان را به لحاظ بصری، شنوایی و لامسه تحت تاثیر قرار دهد.